Ευχαριστούμε κύριε Sax!

       Στις 17 Μαΐου 1846 ο Βέλγος οργανοποιός Adolphe Sax (Αντόλφ Σαξ, 1814-1894) παρουσιάζει επίσημα ένα νέο μουσικό όργανο που έχει κατασκευάσει και κατοχυρώνει την εφεύρεσή του, δίνοντάς του το... όνομά του: "Σαξόφωνο" (με δεύτερο συνθετικό του ονόματος την ελληνική λέξη «φωνή»). Έτσι η οικογένεια των πνευστών οργάνων αποκτά το νεότερο μέλος της!

  Το όργανο αυτό είναι κατασκευασμένο από μέταλλο (ορείχαλκο), αλλά κατατάσσεται στα ξύλινα ορχηστρικά όργανα, καθώς έχει παρόμοιο τρόπο παιξίματος με το κλαρινέτο (ο ήχος παράγεται από καλάμι). Αυτός είναι και ο λόγος που για κάποιον κλαρινετίστα είναι εύκολο να παίξει και σαξόφωνο. Μάλιστα ένα από τα όργανα της "οικογένειας" των σαξοφώνων (το "Σοπράνο Σαξόφωνο") μοιάζει πολύ με το κλαρινέτο (βλ. εικόνα)

  Το όργανο αποτελείται από ένα  κωνικό μεταλλικό σωλήνα, κατά μήκος του οποίου υπάρχει μια σειρά από 24 τρύπες που σκεπάζονται από "κλειδιά". Πατώντας τα κλειδιά και φυσώντας στο επιστόμιο (που έχει καλαμένια "γλωσσίδα"), παράγεται ο γνωστός και αγαπητός σε όλους, ήχος του. 

    Εκτός από τη συνηθισμένη μορφή του (Άλτο και Τενόρο), η οικογένεια του Σαξόφωνου αποτελείται από άλλα πέντε όργανα. Τα μέλη της οικογένειας, σε σειρά από το μικρότερο προς το μεγαλύτερο (και αντίστοιχα από τον λεπτότερο προς τον βαρύτερο ήχο που βγάζουν) είναι τα: Σοπρανίνο, Σοπράνο, Άλτο, Τενόρο, Βαρύτονο, Μπάσο και Κοντραμπάσο Σαξόφωνο, καλύπτοντας έτσι κάθε ηχητική ανάγκη των συνθετών, των μουσικών και του μουσικόφιλου κοινού (παρατηρείστε ότι εκτός από το το Σοπράνο- Σοπρανίνο, όλα τα άλλα έχουν την "καμπάνα", δηλ. την κάτω άκρη στραμμένη προς τα επάνω).

     Αρχικά το Σαξόφωνο χρησιμοποιήθηκε κυρίως στις στρατιωτικές μπάντες, οι δε συνθέτες του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα δεν του έδωσαν τη σημασία που του άξιζε (εκτός από τους Γάλλους συνθέτες Ραβέλ, Μπιζέ, Σεν Σανς και Μπερλιόζ, που το χρησιμοποίησαν σε έργα τους). 

    Σιγά- σιγά, όμως, κι αφού έφτασε στον "Νέο Κόσμο", στην άλλη άκρη του Ατλαντικού, έγινε ένα από τα σημαντικότερα όργανα της Jazz. Μάλιστα, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν μπορούν να σκεφτούν κάποιο κομμάτι της Jazz που να ακούγεται χωρίς Σαξόφωνο ή Τρομπέτα. Εσείς, για παράδειγμα, θα μπορούσατε να φανταστείτε τη μουσική της γνωστής σειράς κινουμένων σχεδίων "Ροζ πάνθηρας" (η μουσική είναι του Henry Mancini) χωρίς τον ήχο του Σαξόφωνου;

      Από τις μουσικές "γειτονιές" της Τζαζ αναδείχθηκαν σπουδαίοι δεξιοτέχνες του οργάνου: ο Coleman Hawkins, ο Charlie "Bird" Parker, ο Lester Young, ο John Coltrane, ο Sonny Rollins o Stan Getz κ.ά. Από τηλεοπτική εμφάνιση του Stan Getz, μαζί με την τραγουδίστρια Astrud Gilberto, ακούμε το "The Girl From Ipanema" (1964) 

   Ένα ακόμη τραγούδι που είναι δεμένο στη μνήμη μας με το Σαξόφωνο είναι το περίφημο "Take five", σύνθεση του σαξοφωνίστα Paul Desmont, που το ακούμε εδώ στην καλύτερη ηχογράφησή του από το κουαρτέτο (δηλ τέσσερα όργανα) του Dave Brubeck, που το αποτελούσαν οι: Paul Desmond (alto sax), Joe Morello (drums), Eugene Wright (bass) και Dave Brubeck (piano).

   Ακούμε εδώ έναν εκπρόσωπο της νεότερης γενιάς δεξιοτεχνών του Σαξοφώνου: ο Grover Washington, Jr. παίζει το κομμάτι "Winelight" από τον ομώνυμο δίσκο του (1980):

    Από τον ίδιο δίσκο (Winelight) ακούμε το "Just the Two of Us" όπου ο Grover Washington Jr. συνοδεύει τον Bill Withers, ο οποίος έγραψε αυτό το τόσο ωραίο ρυθμικό κομμάτι