Σας καλωσορίζουμε στον διαδικτυακό χώρο μουσικών (κι όχι μόνο) συναντήσεων των μαθητών τριών Δημοτικών Σχολείων της Πρέβεζας.Τα λόγια δεν είναι πάντα αρκετά για να εκφράσουμε τις σκέψεις και τα συναισθήματά μας.Τα υπόλοιπα τα αναλαμβάνουν οι νότες και οι εικόνες…
Αγαπημένοι μικροί μου φίλοι,
Μία ακόμη σχολική χρονιάέφτασε στο τέλος της, φορτωμένη με πολλές αναμνήσεις.
Μαζί με τη χρονιά, κλείνει τον κύκλο της και η διαδικτυακή παρέα, που μας ένωνε τις ελεύθερες ώρες.
Οι καλοκαιρινές διακοπές μας περιμένουν κι εύχομαι να τις περάσετε όσο γίνεται πιο ευχάριστα.
Μαζί με την αγάπη μου, σας στέλνω ένα μεγάλο "Ευχαριστώ" για τις εμπειρίες που μοιραστήκαμε όλη τη χρονιά.
Τώρα ήρθε η ώρα του αποχαιρετισμού: "Time To Say Goodbye" (στα ιταλικά: Con te partiro= μαζί σου θα φύγω" που ακούμε από τον διάσημο Ιταλό τενόρο Andrea Bocelli)
Ο Κοσμάς ήταν αυτός που είχε την ιδέα: «Φέτος θά ’θελα να πάμε διακοπές σε κάποιο νησί». Η Δήμητρα, η αδελφή του, αναπήδησε στη θέση της με ενθουσιασμό και τα ματάκια της άστραψαν από χαρά.
Ο πατέρας τους συμφώνησε, μη μπορώντας να τους χαλάσει το χατίρι. Εξάλλου ο τελευταίος μήνας στο γραφείο τον είχε κουράσει πολύ και δεν έβλεπε την ώρα να πάρει την καλοκαιρινή του άδεια και να περάσει μερικές μέρες ξεγνοιασιάς με την οικογένειά του. Τι καλύτερο, λοιπόν, από κάποιο νησάκι στην καρδιά του Αιγαίου;
Λίγες μέρες αργότερα, η ιδέα θα γίνονταν πραγματικότητα: στο μικρό νησί με τα κάτασπρα σπίτια και τα στενά δρομάκια όλη η οικογένεια απολάμβανε καθημερινά την καθαρή θάλασσα, τον καταγάλανο ουρανό και το λαμπερό ήλιο.
Τις ώρες που επικρατούσε γύρω ησυχία τα παιδιά ξεχώριζαν μια γλυκιά Μουσική, που έρχονταν από το διπλανό σπίτι, όπου -όπως τους είπε ο πατερας- παραθέριζε μια οικογένεια Γάλλων. Πόσο όμορφα ακουγόταν μέσα στη σιγαλιά!
«Πρέπει να μάθουμε ποιος παίζει!» λέει ο Κοσμάς στην αδελφή του. Την άλλη κιόλας μέρα, η απορία τους λύθηκε. Στην αυλή που χώριζε τα δύο γειτονικά σπίτια, ένα παιδί πιο μεγάλο απ΄ αυτούς, φρόντιζε με επιμέλεια τα λουλούδια.
Στην αρχή ο Κοσμάς προσπάθησε να συνεννοηθούν με τα λίγα Γαλλικά που είχε αρχίσει να μαθαίνει τον περασμένο Χειμώνα: «Μπον ζουρ. Μουά Κοσμάς...Ισί…Δήμητρα…ε βου;» Σαν είδε όμως ένα μικρό χαμόγελο στο πρόσωπο του…συνομιλητή του, ντράπηκε λίγο.
«Κοσμά», είπε εκείνος,«Μιλώ πολύ καλά Ελληνικά, αφού η μητέρα μου είναι Ελληνίδα»
«Α!» έκαναν τα παιδιά με έκπληξη και χαρά, αφού θα μπορούσαν να γνωρίσουν έναν Γάλλο, μιλώντας του Ελληνικά!
«Με λένε Ρεμί. Το Φθινόπωρο θα πάω στη δευτέρα Γυμνασίου».
«Εγώ, στην Τετάρτη Δημοτικού»,είπε ο Κοσμάς, «και η Δήμητρα στη Δευτέρα».
«Πιστεύω πως θα περάσουμε μαζί πολύ ευχάριστα τις διακοπές».
Ο Κοσμάς δεν άντεξε:«Πες μου σε παρακαλώ, μον αμί Ρεμί», τονίζοντας εκείνο το «μον αμί»(=φίλε μου), για να δείξει ότι δήθεν θα μπορούσε να συνεννοηθεί με τον καινούργιο φίλο του, ακόμη και στα Γαλλικά, «Πες μου, στο δικό σας διαμέρισμα παίζει κανείς Μουσική;»
«Α! ναι. Σπουδάζω κιθάρα στο Ωδείο και τώρα το Καλοκαίρι την πήρα μαζί μου, για να περνώ την ώρα μου, μα και για να μην ξεχνώ αυτά που έχω μάθει.»
«Τι είναι το Ωδείο;» ρώτησε η Δήμητρα, ύστερα από ώρα σιωπής.
«Ωδείο είναι ένα σχολείο, όπου μπορείς να μάθεις Μουσική» απάντησε ο Ρεμί.
«Ναι!»,επιβεβαίωσε με ιδιαίτερο ύφος ο Κοσμάς. «Μαθαίνεις να τραγουδάς, να παίζεις διάφορα όργανα… Πρέπει να είναι πολύ ενδιαφέρον! Το Φθινόπωρο, όταν επιστρέψουμε στο σπίτι, θα παρακαλέσω τον μπαμπά να με γράψει στο Ωδείο, για να μάθω Μουσική»
«Κι εγώ θα πάω να μάθω», είπε η Δήμητρα με ζήλια. «Μου αρέσει πολύ να τραγουδάω. Στο δελτίο προόδου του Σχολείου, έχω πάντα άριστα στη Μουσική.»
«Ναι, αλλά στα Μαθηματικά τι έχεις;», έριξε το φαρμάκι του ο Κοσμάς. Η Δήμητρα ντράπηκε. Όμως ο Ρεμί την έβγαλε από τη δύσκολη θέση:
«Ελάτε στο σπίτι», είπε, «να σας δείξω την κιθάρα μου και τα βιβλία, απ’ όπου μαθαίνω τα τραγούδια, που –όπως είπατε- ακούτε κι εσείς δίπλα.»
Τα παιδιά πέρασαν γρήγορα την αυλόπορτα και βρέθηκαν στο σπίτι του Ρεμί.
«Αλήθεια, πιστεύω να μην σας ενοχλώ με το παίξιμό μου» είπε και κατευθύνθηκαν προς το δωμάτιό του.
«Ενοχλητικό αυτό το τόσο ωραίο όργανο;», έκανε η Δήμητρα, που ξαναβρήκε το θάρρος, μετά την ψυχρολουσία που της πρόσφερε ο αδελφός της.
«Ίσα-ίσα», πρόσθεσε ο Κοσμάς. «Χαιρόμαστε να σε ακούμε…ίσως και να ζηλεύουμε λιγάκι, που ξέρεις να παίζεις τόσο όμορφα!».
«Ε! όχι, δεν ξέρω ακόμη! Απλά μαθαίνω. Για να πεις ότι ξέρεις καλά ένα όργανο, χρειάζονται πολλά χρόνια συστηματικής μελέτης».
«Ωχ!» έκανε με δυσφορία η Δήμητρα. «Κι εδώ μελέτη;»
«Ναι, και μάλιστα –σχεδόν- καθημερινή! Αν δεν εξασκείσαι τακτικά, δεν πετυχαίνεις τίποτε!».
Τα παιδιά βολεύτηκαν στον αναπαυτικό καναπέ. Το βλέμμα τους έπεσε κατ΄ευθείαν στην κιθάρα, που ήταν τοποθετημένη σε μια θήκη, με το ίδιο σχήμα.
«Η Κιθάρα» είπε ο Ρεμί, «είναι ξύλινο όργανο. Για να προστατεύεται από την υγρασία, αλλά και για να μην σκονίζεται, όταν δεν παίζουμε, πρέπει να την βάζουμε στη θήκη της».
«Ξύλινη;»,ρώτησε η Δήμητρα. «Μα εγώ όταν βλέπω κιθάρα στην τηλεόραση, έχει πολλά σχέδια, γυαλιστερά χρώματα και δεν μοιάζει για ξύλινη!».
«Α! εκείνη είναι ηλεκτρική κιθάρα», έσωσε το γόητρο των μουσικών γνώσεων της οικογένειας ο Κοσμάς.
«Η διαφορά είναι όχι μόνο στην εμφάνιση, αλλά και στον τρόπο που βγαίνει ο ήχος», συμπλήρωσε ο Ρεμί. «Στην ηλεκτρική κιθάρα ο ήχος ενισχύεται κι αλλάζει, παραμορφώνεται με ειδικά ηλεκτρικά συστήματα, ενώ στην Κλασική κιθάρα, όπως είναι η δική μου, ό,τι παίξεις με τα δάκτυλά σου, αυτό ακούγεται. Ο ήχος της είναι γλυκός, φυσικός, χωρίς να έχει ανάγκη καμιά παραμόρφωση»
Καθώς άνοιξε τη θήκη και φάνηκε το όμορφο όργανο, η Δήμητρα δεν μπόρεσε να κρύψει ένα επιφώνημα θαυμασμού.
« Κλασική την είπες;» ρώτησε ο Κοσμάς.
«Κλασικό», εξήγησε ο Ρεμί, «είναι ό,τι είναι παλαιό μεν, αλλά με παντοτινή αξία κι ομορφιά».
«Καλά, από ομορφιά …σκίζει, αλλά παλιά; Πόσα χρόνια την έχεις την κιθάρα σου;» ρώτησε με αφέλεια η Δήμητρα.
«Η κιθάρα μου δεν είναι παλιά, πέρυσι την αγόρασα» απάντησε με κατανόηση ο Ρεμί, «αλλά θέλω να πω ότι μ΄αυτήν τη μορφή κατασκεύαζαν την κιθάρα και παλαιότερα. Βέβαια, με το πέρασμα του χρόνου, άλλαξαν μερικά πράγματα, όπως ο αριθμός των χορδών».
«...’Εξι είναι!!!» φώναξε η Δήμητρα, λες και έλυσε κάποιο σπουδαίο πρόβλημα. «Αλλά δεν είναι όλες ίδιες» συμπλήρωσε, παρατηρώντας πιο προσεκτικά. Ο Ρεμί επιβεβαίωσε τα λόγια της:
«Οι πάνω χορδές είναι μεταλλικές και μας δίνουν τους βαρείς ήχους, τα ‘μπάσα’ όπως λέγονται. Οι κάτω είναι νάυλον και μας δίνουν τους πιο γλυκούς, λεπτούς ήχους, τα ‘πρίμα’. Παλιότερα, η κιθάρα ήταν παραλλαγή του λαούτου και είχε οκτώ ή ακόμη και δώδεκα χορδές»
«Κι αυτό το άνοιγμα, εδώ στη μέση; Γιατί το έχει;» συνεχίστηκε η βροχή των ερωτήσεων από τη Δήμητρα. Εδώ ο Κοσμάς φάνηκε ικανός να απαντήσει μόνος του : «Ε! αυτό είναι το ηχείο!»
«Το στόμιο του ηχείου», διόρθωσε ο Ρεμί. «Ο ήχος που παράγεται καθώς χτυπάμε με τα δάκτυλά μας τις χορδές, δυναμώνει κι ομορφαίνει μέσα σ΄αυτό το ξύλινο κουτί…»
«…που είναι κούφιο…» πετάχτηκε ξανά ο Κοσμάς.
«Έτσι, λοιπόν, ο ήχος δυναμωμένος και γλυκός, βγαίνει απ΄αυτό το στόμιο»
«Κι αυτό το μακρύ μαύρο ξύλο με τα σιδεράκια πάω του;»
«Αυτό είναι το ‘μπράτσο’ της κιθάρας και τα σιδεράκια λέγονται ‘τάστα’. Μας δείχνουν πού ακριβώς πρέπει να πατήσουμε τη χορδή με τα δάκτυλα του αριστερού μας χεριού, ώστε να βγει σωστός ο ήχος που θέλουμε» , είπε ο Ρεμί.
Τον Κοσμά, όμως, κάτι φαινόταν να τον απασχολεί από ώρα: «Πες μου Ρεμί, είναι πολύ ακριβή μια κιθάρα;»
«Εξαρτάται από το είδος του ξύλου, που έχει χρησιμοποιήσει ο κατασκευαστής. Πάντως οι περισσότερες κιθάρες είναι σχετικά φθηνές»
…Αυτό περίμενε ν΄ακούσει ο Κοσμάς. Αμέσως μπήκε σε νέες σκέψεις, που –όμως- δεν τις φανέρωσε μπροστά στη Δήμητρα.
«…Υπάρχουν βέβαια και πολύ ακριβές», συνέχισε ο Ρεμί,«αλλά αυτές είναι κατασκευασμένες ‘στο χέρι’, κι από σπάνια είδη ξύλου. Το σίγουρο είναι ότι, αυτό που έχει πραγματικά πολύ μεγάλη αξία, είναι η ευχαρίστηση που μας προσφέρει η Μουσική!»
«Σε παρακαλώ Ρεμί, παίξε μας κάτι!» είπε η Δήμητρα.
Ο Ρεμί δεν μπορούσε να τους αρνηθεί. Πήρε την κιθάρα και άρχισε να παίζει. Τα δάκτυλά του πότε γλιστρούσαν γρήγορα πάνω στις χορδές και πότε τις άγγιζαν τόσο απαλά, που νόμιζες ότι φοβόταν μη σπάσουν. Τα παιδιά ενθουσιάστηκαν! Σχεδόν κρατούσαν την ανάσα τους, για να απολαύσουν καλύτερα την υπέροχη μουσική που τους χάριζε ο Ρεμί.
Κι όταν τελείωσε, ένιωσαν σαν να ξύπνησαν από το πιο γλυκό παραμυθένιο όνειρο.
«Μπράβο, μπράβο Ρεμί!» φώναξαν και ξέσπασαν σε δυνατό χειροκρότημα.
«Αχ! Πολύ μου άρεσε!» είπε με αναστεναγμό η Δήμητρα. «Αν μπορούσα να παίζω κι εγώ έτσι, χαλάλι το διάβασμα…» συμπλήρωσε γελώντας.
«Το τραγούδι που μας έπαιξες, κάπου το έχω ξανακούσει- ίσως στο ραδιόφωνο- όμως δεν ξέρω ποιο είναι» είπε ο Κοσμάς.
«Το τραγούδι λέγεται ‘Ρομάνς ντ’ αμούρ’» απάντησε με τη γνήσια γαλλική προφορά του ο Ρεμί. «Είναι ένα όμορφο ερωτικό κομμάτι και είναι έργο κάποιου άγνωστου συνθέτη».
«’Αγνωστου; Δηλαδή;» άρχισε πάλι η Δήμητρα «…Δεν υπήρξε καθόλου;"
«Ε! όχι. Δεν είναι δα και φάντασμα! Ο συνθέτης αυτός έζησε πολύ παλιά: πριν 400 χρόνια περίπου. Την εποχή εκείνη, οι συνθέτες δεν είχαν ούτε την τηλεόραση με τα βίντεο-κλιπς ή το ραδιόφωνο, ούτε τις δισκογραφικές εταιρείες ή άλλα μέσα για να προβάλλουν τα έργα τους. Έτσι πολλοί απ’ αυτούς έμειναν άγνωστοι και παραμελημένοι».
«Τι κρίμα!» είπε ο Κοσμάς. «Τόσο σπουδαίοι καλλιτέχνες, σαν τον συνθέτη αυτού του τραγουδιού, να μην έχουν τις ευκαιρίες, που θα τους έκαναν όχι μόνο γνωστούς, αλλά και διάσημους!» .
«Μα καλά…αν είναι άγνωστος» πονηρεύτηκε η Δήμητρα, «τότε πώς το έμαθες εσύ το τραγούδι του;»
«Ευτυχώς, πολλά από τα έργα εκείνης της εποχής έχουν σωθεί, αφού γράφτηκαν στο πεντάγραμμο», είπε ο Ρεμί και έδειξε στα παιδιά ένα βιβλίο με νότες. «Ορίστε! Αυτό είναι η ‘Ρομάνς ντ’αμούρ’», συνέχισε ανοίγοντας το βιβλίο σε μια σελίδα. Η Δήμητρα δεν κρατήθηκε :
«Καλά…αυτά τα πράγματα, είναι το τραγούδι που μας έπαιξες πριν από λίγο; Μα αυτά είναι ακαταλαβίστικα! Δεν διαβάζονται με τίποτε!»
«’Ολα στην αρχή είναι δύσκολα. Μετά μαθαίνεις σιγά-σιγά. Ούτε έκανα κανένα κατόρθωμα, επειδή διαβάζω νότες. Όλοι μπορούν να μάθουν μουσική. Αρκεί να το θέλουν πραγματικά.»
«Ωραία!» είπε ο Κοσμάς, που πήρε θάρρος από τα τελευταία λόγια του καινούργιου φίλου του. «Πολύ χαίρομαι που θα μπορώ να διαβάζω κι εγώ νότες, όταν θα πάω στο Ωδείο»
«Αν θέλεις», προθυμοποιήθηκε ο Ρεμί, «μπορώ να σου δείξω εγώ μερικά απ’ αυτά, τώρα».
«Αν θέλω;», έκανε ο Κοσμάς. «Θέλω και πολύ μάλιστα! Αφού το αποφάσισα κι όλας, πως όταν μεγαλώσω θα γίνω μουσικός!»
«Μέχρι χθες, έλεγες πως ήθελες να γίνεις αεροπόρος» τον παρατήρησε ο Δήμητρα.
«Ε!…άλλο χθες…Σήμερα γνώρισα τον Ρεμί και τη Μουσική ! ».
Στις 21 Ιουνίου - ημέρα του θερινού ηλιοστασίου- 1982, με πρωτοβουλία του Γάλλου Υπουργού Πολιτισμού Jack Lang, γιορτάστηκε για πρώτη φορά η "Ημέρα της Μουσικής" (γαλλικά: Fête de la Musique) με σκοπό να «βγουν στους δρόμους όλοι για να γιορτάσουν τη μουσική».
Τον επόμενο χρόνο η γιορτή της "Ημέρας της ,Μουσικής" συγκέντρωσε 200.000 ερασιτέχνες και επαγγελματίες καλλιτέχνες από κάθε μουσικό είδος (κλασική, τζαζ, χιπ χοπ, ροκ, χορευτική έως παραδοσιακή μουσική) που πλημμύρισαν δημόσιους χώρους, πλατείες, δρόμους, πάρκα, αίθουσες συναυλιών, παρουσιάζοντας μια πραγματική γιορτή μουσικής, με δωρεάν συναυλίες για το κοινό με την υποστήριξη των τοπικών αρχών.
Αυτή η πρώτη γιορτή της "Μέρας της Μουσικής" έγινε σύντομα μια ιδέα που ταξίδεψε πολύ πέρα από τη Γαλλία, παίρνοντας Πανευρωπαϊκές διαστάσεις. Το 1985, η Αθήνα, ως η πρώτη πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, ήταν η πρώτη πόλη εκτός Γαλλίας που γιόρτασε την Ημέρα της Μουσικής.
Το 1995, οι συνεργάτες που συγκεντρώθηκαν από όλη την Ευρώπη και δημιούργησαν το "Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μουσικής Ημέρας" (European Music Day Association - EMDA), υπέγραψαν έναν κοινό χάρτη της «Ευρωπαϊκής Ημέρας Μουσικής» στη Βουδαπέστη. Οι στόχοι των μελών του δικτύου είναι να υποστηρίξουν και να προωθήσουν νέους- ανερχόμενους καλλιτέχνες όλων των μουσικών ειδών και να δημιουργήσουν καλλιτεχνικές ανταλλαγές μεταξύ χωρών ή πόλεων, δίνοντας στους μουσικούς την ευκαιρία να παρουσιάσουν και να προωθήσουν το έργο τους στο κοινό, δωρεάν.
Έτσι, η "Ημέρα της Μουσικής" , έχει γίνει ένα μεγάλο ευρωπαϊκό πολιτιστικό γεγονός που διεξάγεται στις 21 Ιουνίου (τη μεγαλύτερη μέρα του χρόνου) σε περισσότερες από 22 χώρες, από την Ιρλανδία μέχρι το Καζακστάν και από τις Βαλτικές χώρες μέχρι την Κύπρο.
Η σχολική χρονιά έφτασε στο τέλος της και όλοι ετοιμαζόμαστε για τις καλοκαιρινές διακοπές μας. Θάλασσα, μπάνια, αμμουδιά, παιχνίδι, βουνό, κατασκήνωση, εκδρομή, ταξίδια, ξεκούραση, ...ύπνος, παγωτά, σκανταλιές είναι οι λέξεις που κυριαρχούν στη σκέψη των παιδιών (κι όχι μόνο) αυτήν την εποχή. Α! και μια ακόμη: "δώρα", που περιμένουμε να μας τα χαρίσουν, σαν ανταμοιβή για τους κόπους μας όλη την προηγούμενη χρονιά. Τί δώρα; Παλιότερα, η απάντηση ήταν μία: "Παιχνίδια!". Τα τελευταία χρόνια, πλάι στα παιχνίδια (κλασικά ή ηλεκτρονικά), τα παιδιά ζητούν κάποιο κινητό τηλέφωνο, ένα Tablet, έναν υπολογιστή...
Αν ψάχνετε τι δώρο να ζητήσετε από τους γονείς και συγγενείς, το βίντεο που ακολουθεί, προτείνει για δώρο ένα ...πρωτότυπο Hi-Tech Gadget (θυμίζω πως με τη λέξη "Gadget" εννοούμε είναι ένα μικρό τεχνολογικό αντικείμενο, όπως μια έξυπνη συσκευή κινητής τηλεφωνίας):
Με την έκφραση "Pipe dream" εννοούμε κάποια απατηλή ιδέα, μια φαντασίωση, ένα άπιαστο όνειρο, που μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο στο χώρο της φαντασίας. Εκεί ακριβώς μας μεταφέρει το παρακάτω βίντεο με τη βοήθεια της τεχνολογίας των κινουμένων σχεδίων. Κι αυτός ο κόσμος της φαντασίας γίνεται πιο πιστευτός, αν αρχίσει να πλημμυρίζει από μουσική...
Είναι πολύ όμορφο πράγμα να έχεις φαντασία, που να μπορεί να σε ταξιδεύει παντού: στο όνειρο, στη χαρά, στην ξεγνοιασιά, στην ελπίδα. Αυτό ακριβώς καταφέρνει να μας δώσει η ποιήτρια Βεατρίκη Κάντζολα-Σαμπατάκου με το "Τραγούδι της Φαντασίας":
Να 'χαμε τον ήλιο τόπι και τη θάλασσα σιρόπι
παγωτό γλυκό το χιόνι, που δε λιώνει, δεν τελειώνει.
Νά' ν' η λάσπη σοκολάτα τα νησιά μπισκότ' αφράτα
και μες στου ουρανού το πιάτο το φεγγάρι μαντολάτο.
Πετάει η φαντασία μας, πετάει, σ' απίθανο μας παίρνει ταξιδάκι
στην ξενοιασιά και τ'όνειρο μας πάει, σαν άσπρο συννεφένιο καραβάκι (Ρεφραίν)
Δώρο των θεών προς τους ανθρώπους (οι οποίοι ανταποδίδουν αυτό το δώρο, χρησιμοποιώντας το στις λατρευτικές εκδηλώσεις τους), μέσο έκφρασης συναισθημάτων κι επικοινωνίας με τους άλλους ανθρώπους, ιδανική συντροφιά για κάθε στιγμή χαράς, γαλήνης, συγκίνησης, βαθιάς θλίψης, μοναξιάς ή ομαδικής συνεύρεσης κι εορτασμού. Γλώσσα μυστηριακή, αλλά και κατανοητή από όλους τους ανθρώπους, εκτός -δυστυχώς- από εκείνους που στερούνται την ακοή. Ένα ταξίδι στην ομορφιά, που γεφυρώνει τις αναμνήσεις του χθες με τα όνειρα του αύριο, δίνοντας δύναμη κι ελπίδα. Όλα αυτά κι άλλα πολλά είναι η Μουσική.
Κάθε άνθρωπος θα μπορούσε να δώσει τον δικό του ορισμό κι όλοι οι διαφορετικοί ορισμοί είναι σωστοί, αφού καθένας μας, νιώθει μοναδικά τη θεία τέχνη και τη ζει με το δικό του τρόπο!
Ο "επιστημονικός ορισμός" αναφέρει ότι είναι η τέχνη και επιστήμη συνδυασμού και συστηματικής οργάνωσης των ήχων, τους οποίους χρησιμοποιεί ο άνθρωπος για να εκφραστεί και να επικοινωνήσει με τους συνανθρώπους του. Τι είναι, τέλος πάντων, η Μουσική;
Τον δικό της ορισμό δίνει η Μαριάννα Μιχαλαρέα με το πολύ όμορφο τραγούδι "Τι είναι Μουσική;":
1. Τι είναι Μουσική; Τι είναι Μουσική; Ποτάμι που κυλάει μέσα στην ψυχή.
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί.
2. Νότες από δω, νότες από 'κει, κρυμμένες μες στον ήλιο, μέσα στη βροχή
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί.
3. Τι είναι Μουσική; Τι είναι Μουσική; Ο ήλιος που ζεσταίνει μέσα στην ψυχή.
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί
4. (REF.) Η ψυχή γαληνεύει, φεύγει η βαρυχειμωνιά,.
ξεκινάει το τραγούδι και η νύχτα φεύγει απ΄την καρδιά μακριά
5.Τι είναι Μουσική;Τι είναι Μουσική; Δώρο που υπάρχει μέσα του πνοή.
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί.
6. Γελαστήκαμε, μα χαρήκαμε. Τη λύση πάλι τη βρήκαμε!
Δίχως "Πότε;", "Πώς;" και "Γιατί;", είναι του Θεού πνοή!
7. Τι είναι Μουσική; Τι είναι Μουσική; Ο ήλιος που ζεσταίνει μέσα στην ψυχή.
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί.
8. (REF.) Με τις νότες τις ζεστές, μένει αστείρευτη η πηγή!
Μένουν φρέσκες οι ελπίδες κι η καρδιά γεμίζει με υπομονή!
9. Τι είναι Μουσική; Τι είναι Μουσική; Ποτάμι που κυλάει μέσα στην ψυχή.
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί.
10. Νότες από δω, νότες από 'κει, κρυμμένες μες στον ήλιο, μέσα στη βροχή
Τι είναι Μουσική μες στη ζωή μας; Ας το μάθουμε μαζί.
Το τραγούδι αυτό γίνεται ακόμα ομορφότερο, λόγω της μουσικής που η ποιήτρια διάλεξε να δανειστεί: πρόκειται για τη μουσική του τραγουδιού "Vanità di Vanità", που έγραψε ο Ιταλός τραγουδοποιός Angelo Branduardi το 1983 για τις ανάγκες της κινηματογραφικής ταινίας "State buoni,se potete» (= Να είστε καλοί, αν μπορείτε). Η ταινία -δυστυχώς άγνωστη στη χώρα μας- περιγράφει τη ζωή του αγίου Filippo Neri, ενός ταπεινού και φιλάνθρωπου ιερωμένου, που έζησε στη Ρώμη τον 15ο αιώνα (σε μια δύσκολη, γεμάτη πόνο και δυστυχία εποχή), προσφέροντας απλόχερα αγάπη και βοήθεια σε κάθε φτωχό και ταλαιπωρημένο άνθρωπο και ιδίως στα παιδιά.
Αυτό που παραξενεύει όποιον καταλαβαίνει Ιταλικά, είναι πως -αντίθετα με την πολύ ζωντανή, χαρούμενη μουσική- τα λόγια του τραγουδιού τονίζουν πως όλα σ΄αυτόν τον κόσμο είναι μάταια, όπως ακριβώς λέει κι ο τίτλος: (Vanità di Vanità=Ματαιότητα της ματαιότητας)
Τρέχεις ψάχνοντας εδώ, τρέχεις ψάχνοντας εκεί, όταν όμως ο θάνατος σε πλησιάσει,
τι θα απομείνει από τις επιθυμίες σου ; Η ματαιότητα της ματαιότητας.
Είσαι ευτυχισμένος με τις σκέψεις και μ' αυτά που τώρα ζεις,
απολαμβάνοντας μόνο το ασήμι και το χρυσό!
Όμως στο τέλος τι θα σου απομείνει; Η ματαιότητα της ματαιότητας.
Τρέχεις ψάχνοντας εδώ, τρέχεις ψάχνοντας εκεί, αναζητώντας κι ακολουθώντας την ευτυχία,
με υγεία, χαρά και δίχως προβλήματα. Μα είναι η ματαιότητα της ματαιότητας.
Αν κοιτάξεις στον καθρέφτη το γαλήνιο, ευτυχισμένο πρόσωπό σου,
δεν φαντάζεσαι τι θα μείνει μια μέρα, από την τωρινή μάταιη ευτυχία σου.
Όλο μάταια, μόνο μάταια, Ζήστε με χαρά κι απλότητα.
Να είστε καλοί αν μπορείτε…Όλα τα άλλα είναι μάταια.
Όλο μάταια, μόνο μάταια! Δοξάστε ταπεινά τον Κύριο,
δώστε σ΄Αυτόν όλη σας την αγάπη και τότε, τίποτα δεν θα σας λείπει!
Η μουσική αρέσει σε όλους μας, ανεξάρτητα από το είδος που προτιμούμε περισσότερο να ακούμε. Κάτι ακόμη: η μουσική αρέσει όχι μόνο στους ανθρώπους, αλλά και στα ζώα, έστω κι αν κάποια απ΄αυτά είναι υπναράδες...
Καθώς ο καιρός βοηθάει, μια βόλτα στον κόσμο νομίζω πως είναι ό,τι πρέπει! Οδηγός μας σ΄ αυτή τη βόλτα θα είναι η Μουσική, που μπορεί να μας ταξιδέψει στον χώρο και τον χρόνο (και μάλιστα ανέξοδα...)
Ας μεταφερθούμε, λοιπόν, στην Αμερικανική ήπειρο, για να γνωρίσουμε μια ιδιαίτερη μουσική που γεννήθηκε εκεί: την Jazz. Πρωτοεμφανίζεται γύρω στα 1900 στη Νέα Ορλεάνη της πολιτείας Λουϊζιάνα, στον νότο των ΗΠΑ.
Η ονομασία της προέρχεται μάλλον από το γαλλικό ρήμα jaser(=φλυαρώ), αφού κύριο χαρακτηριστικό αυτής της μουσικής είναι η ελευθερία της έκφρασης και ο αυτοσχεδιασμός.
Οι μουσικοί της Jazz αυτοσχεδιάζουν ρυθμικά και μελωδικά σχήματα, παίζοντας αυθόρμητα αυτά που νιώθουν εκείνη τη στιγμή, κάτι που κάνει τον αυτοσχεδιασμό μοναδικό κι ανεπανάληπτο.
Η Jazz είναι ένα "αφρο-αμερικάνικο" μουσικό ιδίωμα, ένας χώρος συνάντησης της Αφρικανικής και Ευρωπαϊκής κουλτούρας, που δημιουργήθηκε όταν χιλιάδες άνθρωποι από περιοχές της Αφρικής (κυρίως της Δυτικής), με διαφορετικά φυλετικά, γλωσσικά, θρησκευτικά, πολιτισμικά και μουσικά ιδιώματα, έφτασαν δέσμιοι στον αμερικανικό νότο.
Στοιχίζοντας μερικά δολάρια ο καθένας, πωλούνταν κι αγοράζονταν από τους λευκούς αφέντες τους, στους οποίους ανήκε η σωματική ακεραιότητα και η ίδια τους η ζωή. Ζούσαν μόνο για ένα σκοπό: να εργάζονται στις τεράστιες φυτείες βαμβακιού και καλαμποκιού που έφτιαξαν οι Ευρωπαίοι άποικοι στην αμερικανική γη, αφού προηγουμένως εξόντωσαν τους ιθαγενείς κατοίκους ("Ινδιάνους")!
Ανάμεσα στις ατέλειωτες ώρες εργασίας κι όταν το μαστίγιο του αφέντη σιγούσε από την κούραση, από τα χείλη των νέγρων δούλων έβγαινε μαζί με το βογκητό κι ένα τραγούδι, το μόνο που μπορούσε να απαλύνει τον πόνο, το μόνο που δεν τους απαγορευόταν (αρκούσε το να μην ενοχλεί τα ευαίσθητα αυτιά των "πολιτισμένων" αφεντάδων τους...).
Κι όταν, μετά από μακρόχρονες αιματοβαμμένες κοινωνικές κατακτήσεις, τα χέρια ελευθερώθηκαν από τις αλυσίδες -όχι όμως ολοκληρωτικά και οι άνθρωποι- τότε το ρυθμικό χτύπημά τους συνόδευε τη φωνή. Με το πέρασμα του χρόνου έπεσαν σε μαύρα χέρια τα πρώτα μουσικά όργανα, για να γίνουν κι αυτά εκφραστές του ονείρου της ελευθερίας. Και για να γίνει το όνειρο πραγματικότητα, αρκούσε ένα σάλτο -παράτολμο και παράνομο- σε κάποιο διερχόμενο τρένο, που θα τους μετέφερε όσο μακριά χρειάζονταν, ώστε να χαθούν από την επίβλεψη του αφέντη και τις συνέπειες του νόμου. Πώς να μην περάσει ο ήχος του τραίνου στη φυσαρμόνικα, για να γίνει μουσική, να γίνει πρόδρομος του Μπλουζ;
Με τον καιρό, οι νέγροι μουσικοί της Jazz γίνονται καταξιωμένοι επαγγελματίες, ανάμεσα στους οποίους ξεχωρίζουν οι Kid Ory, King Oliver, Louis Armstrong, Count Basie, Ella Fitzerald, Billie Holiday, Duke Ellington κ..α.
Ας ακούσουμε τον Louis Armstorg στο When the Saints go marching in
και την Billie Holiday στο κλασικό Summertime (από την όπεραPorgy and Bessτου George Gershwin)
Οι λευκοί μουσικοί, αρχικά θεωρούν τη Jazz ως κατώτερης ποιότητας μουσική. Όταν όμως ανακαλύψουν -πολύ αργότερα- τη μαγεία της, θα ηχογραφήσουν κάποια από τα πιο όμορφα κομμάτια της, όπως το Take five που ακούμε από το κουαρτέτο (=τέσσερα όργανα) του Dave Brubeck
Κι όταν η Jazz συναντηθεί με τη βραζιλιάνικη Samba, το μουσικό αποτέλεσμα που έχει την ονομασία Bossa Nova, θα αφήσει στην ιστορία της Μουσικής τα πιο δροσερά ρυθμικά κομμάτια, κομμάτια που μας προσφέρουν ένα μουσικό ταξίδι μέχρι το φεγγάρι!
Ελάτε: "Fly me to the moon" - Julie London
Fly me to the moon and let me play among the stars
Let me see what spring is like on Jupiter and Mars
In other words, hold my hand. In other words, darling, kiss me
Fill my heart with song and let me sing for ever more
You are all I long for all I worship and adore
In other words, please be true. In other words, I love you
Fill my heart with song and let me sing for ever more
You are all I long for all I worship and adore
In other words, please be true. In other words, I love you
Όπως έχουμε πει, η ιταλική φράση "a cappella" (στην κυριολεξία σημαίνει "όπως στην εκκλησία") φανερώνει ότι κάποιος τραγουδάει χωρίς συνοδεία μουσικών οργάνων. Το τραγούδι "a cappella", όπως καταλαβαίνουμε, είναι δύσκολο, αφού δεν υπάρχουν μουσικά όργανα για να "στηρίξουν", να βοηθήσουν τις φωνές των τραγουδιστών.
Λοιπόν, σήμερα θα γνωρίσουμε κάποιες ομάδες τραγουδιστών που ασχολούνται με αυτό το δύσκολο μουσικό είδος. Το πιο γνωστό γκρουπ "τραγουδιστών χωρίς όργανα" είναι οι "Swingle singers". Πρωτοεμφανίστηκαν στο Παρίσι το 1962 και αποτελούνταν από οκτώ τραγουδιστές: 4 άνδρες- 4 γυναίκες. Ηχογράφησαν το πρώτο τους άλμπουμ "Jazz Sébastien Bach" το οποίο παίχτηκε από πολλούς ραδιοφωνικούς σταθμούς με μεγάλη επιτυχία, οδηγώντας την ομάδα να ηχογραφήσει περισσότερα άλμπουμ και να κερδίσει συνολικά πέντε βραβεία Grammy. Από τότε, τα μέλη που αποτελούν την οκταμελή ομάδα (κυρίως Βρετανοί) συνεχίζουν να κάνουν συναυλίες σε όλο τον κόσμο και να μαγεύουν τους ακροατές με τα απίστευτα φωνητικά προσόντα τους. Δείτε για παράδειγμα πως ερμηνεύουν το κομμάτι περιγραφικής μουσικής "Το πέταγμα της μέλισσας" (σύνθεση του Ρώσου Νικολάϊ Ρίμσκυ-Κόρσακωφ)
και το "Rondò alla Turca" του Wolfgang Amadeus Mozart:
Είναι πράγματι απίστευτο όλη η μουσική που ακούμε να βγαίνει μόνο από ανθρώπινες φωνές, χωρίς κανένα όργανο! Ακούμε το κομμάτι 'Libertango' του Αργεντινού συνθέτη Astor Piazzolla και παρακολουθούμε πως παράγουν με τη φωνή τους όλο αυτό το αποτέλεσμα:
Σειρά έχει τώρα το "A cappella" συγκρότημα "The voca-people" (οι "φωνάνθρωποι"!) που με την εξαιρετική φωνή τους κάνουν μουσικά εφέ που για να γίνουν θα χρειάζονταν μια ορχήστρα από διάφορα όργανα: Τα κοστούμια και η αστεία θεατρική μορφή των τραγουδιών που παρουσιάζουν, δημιουργούν ένα αξέχαστο θέαμα:
Το κομμάτι που ακούσαμε είναι ένα "μιξάζ" από τα εξής τραγούδια: (έχω βάλει και τα χρονικά σημεία όπου ξεκινάει καθένα):
0:00 Era - Ameno 0:17 Johann Sebastian Bach - Toccata And Fugue In D Minor, BMW 565 0:27 G..F.Handel - Alléluia 0:35 Scott Joplin - The Entertainer 0:43 The Chordettes - Mr. Sandman 0:51 Glenn Miller and his Orchestra - In the mood 1:01 Little Richard - Tutti Frutti 1:15 Beach Boys - I Get Around 1:21 Doobie Brothers - Long train running 1:44 Madonna - Holidays 1:53 Mickael Jackson - Billie Jean 2:08 Eurythmics - Sweet Dreams 2:16 Mory Kanté - Yéké yéké 2:19 Nirvana - Smells Like Teen Spirit 2:28 Space Girls - If you wanna be my lover 2:29 Los del Rio - Macarena 2:31 Rednex - Cotton Eyed Joe 2:38 Britney Spears - Baby One More Time 2:41 Baha Men - Who let the dogs out ? 2:48 C+C Music Factory - Gonna Make You Sweat (Everybody Dance Now) 2:55 Reel 2 Real - I Like To Move It
Ένα "εργαλείο δουλειάς" που παλιότερα υπήρχε σε κάθε δημόσια υπηρεσία, ήταν η γραφομηχανή. Μ΄ αυτήν μπορούσαμε να γράψουμε ένα κείμενο με ωραία γράμματα, σαν του τυπογραφείου. Μόνο που είχε δύο προβλήματα:
1.κάθε φορά που θέλαμε να ξαναγράψουμε ένα κείμενο, έπρεπε να επαναλάβουμε τη δακτυλογράφησή του (σε αντίθεση με τα σημερινά προγράμματα "επεξεργασίας κειμένου", όπως το Microsoft Word, που έχουν τη δυνατότητα να σώσουν -Save- το κείμενο, και
2.τα πλήκτρα της γραφομηχανής έκαναν πολύ περισσότερο θόρυβο απ' αυτόν που κάνουν τα πλήκτρα ενός σύγχρονου υπολογιστή.
Αυτός ο θόρυβος, όμως, έδωσε έμπνευση σε έναν συνθέτη να γράψει ένα μουσικό κομμάτι που ονομάζεται "The Typewriter" (=η Γραφομηχανή). Πρόκειται για ένα ορχηστικό κομμάτι που γράφτηκεαπό τον Αμερικανό συνθέτη και μαέστροLeroy Anderson(1908–1975) και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά το 1950 από την "Boston Pops Orchestra".
Η εκτέλεση του κομματιού απαιτεί -εκτός απ' όλα τα άλλα μέλη μιας ορχήστρας- την παρουσίακαι ενός μουσικού, που "γράφει" σε μια πραγματική γραφομηχανή, με όλους τους θορύβους της. Βέβαια, αυτός ο μουσικός (συνήθως είναι μουσικός που παίζει κρουστά όργανα) δεν γράφει κανονικά και χωρίς λάθη κάποιο κείμενο, αλλά προσποιείται πως γράφει,κάνοντας απλά θόρυβο με τα πλήκτρα! Το δύσκολο είναι πως η ..."δακτυλογράφηση" του κειμένου πρέπει να είναι πολύ γρήγορη και απόλυτα συγχρονισμένη με τη μουσική της ορχήστρας.
Δείτε τον Αυστριακό περκασιονίστα (μουσικό κρουστών οργάνων) Martin Breinschmid, να "δακτυλογραφεί" μαζί με την "Strauß Festival Orchestra Vienna", σε ζωντανή συναυλία, στο " BASF concert hall Ludwigshafen" της Γερμανίας, το 2008:
Δείτε ακόμη τον ντραμίστα Andrea Vadrucci (Vadrum) σε ένα ρεσιτάλ δεξιοτεχνίας κρουστών και ...γραφομηχανής:
και τον Αμερικανό κωμικό ηθοποιόJerry Lewis σε μια κωμική εκδοχή του κομματιού, από την κινηματογραφική ταινία "Who's Minding the Store?" (1963):
Σε προηγούμενη δημοσίευση είδαμε πώς γράφονται και διαβάζονται οι νότες, τα σύμβολα της Μουσικής. Τα ονόματά τους είναι γνωστά σε όλους:Ντο, Ρε, Μι, Φα, Σολ, Λα, Σι. (ονομάστηκαν από τον Ιταλό καλόγερο -μουσικόGuido d’ Arezzo, 990-1050 μ.Χ.)
Τοποθετημένες σ΄αυτή τη σειρά, από τη χαμηλότερη προς την ψηλότερη αποτελούν τη Μουσική Σκάλα(μπορείτε να την ανεβείτε και να την κατεβείτε χωρίς λάθος;)
Τι θα λέγατε τώρα να δούμε ένα τραγούδι που είναι φτιαγμένο μόνο με τα ονόματα που έχουν οι νότες: Πρόκειται για το τραγούδι "ΝΤΟ- ΡΕ- ΜΙ", που ακούγονταν στην κινηματογραφική ταινία "The Sound of Music". Η ταινία δημιουργήθηκε το 1965 από τους Ρίτσαρντ Ρότζερς και Όσκαρ Χάμερστεϊν, έχει κερδίσει πέντε βραβεία Όσκαρ και έχει αγαπηθεί πολύ σε όλο τον κόσμο (στην Ελλάδα προβλήθηκε με τίτλο "Η μελωδία της ευτυχίας"). Η ταινία χαρακτηρίζεται "Μιούζικαλ", αφού έχει πολύ μουσική, η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του έργου.
Ας δοκιμάσουμε τώρα να το τραγουδήσουμε στα ελληνικά, με τους παρακάτω στίχους (διασκευή: Κώστας Μόσχος)
Ντο - Nτομάτες ζουμερές
Ρε - Ρεβίθια κι αρακάς
Μι - δυο μήλα δροσερά
Φα- Φασόλια και φακές
Σολ- ψημένος σολωμός
Λα - Λαχανικά πολλά
Σι - Σιτάρι στο ψωμί
και ξαναγυρνώ στο ΝΤΟ.
Με μια μικρή παραλλαγή των στίχων, το είχε παρουσιάσει η μεγάλη ηθοποιός μας Αλίκη Βουγιουκλάκη, στην τελευταία της θεατρική επιτυχία:
Όταν μπήκε η Άνοιξη, όλη η φύση γιόρτασε τον ερχομό της με μια γιορτή χρωμάτων, αρωμάτων κι ακουσμάτων: παντού πράσινο, λουλούδια, πεταλούδες, κελαηδήματα πουλιών. Τι θαυμάσιος κόσμος! Σίγουρα αυτήν την εικόνα είχε στο νου του και ο τρομπετίστας και τραγουδιστής της Jazz Μουσικής Louis Armstrong, όταν ερμήνευε με την ξεχωριστή φωνή του το τραγούδι "What a wonderful world", που έγραψαν οι Bob Thiele και George D. Weiss.
I see trees of green, red roses too, I see them bloom for me and you
And I think to myself what a wonderful world.
I see skies of blue and clouds of white, the bright blessed day, the dark sacred night
And I think to myself what a wonderful world.
The colors of the rainbow so pretty in the sky, are also on the faces of people going by
I see friends shaking hands saying how do you do, they're really saying I love you.
I hear babies cry, I watch them grow, they'll learn much more than I'll never know
And I think to myself what a wonderful world! Yes I think to myself what a wonderful world!
Αγαπημένα μου παιδιά, ας αφεθούμε στη μαγεία του τραγουδιού κι ας φανταστούμε -δυστυχώς μόνο να τον φανταστούμε- αυτόν τον θαυμάσιο κόσμο...
Όπως έχουμε δει και στη δημοσίευση "Περιβάλλον: το σπίτι μας" ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών έχει καθιερώσει από το 1972 την .5η Ιουνίου ως "Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος". Σήμερα, λοιπόν, γιορτάζει το περιβάλλον, η φύση, η μόνη κοινή "πατρίδα" για όλους τους ανθρώπους, πέρα από εθνικές. φυλετικές ή θρησκευτικές διαφορές.
Μόνο που το περιβάλλον, δεν πρέπει να "γιορτάζει" μόνο στις 5 Ιουνίου, αλλά κάθε μέρα, αν θέλουμε να συνεχίσει να υπάρχει και να εξακολουθούμε να υπάρχουμε κι εμείς, μαζί με το φυτικό και ζωικό βασίλειο. Κι αυτό είναι υπόθεση και ευθύνη όλων μας,
Ακούγεται ίσωςπαράξενο, αλλά ο άνθρωπος είναι ο μόνος εχθρός της φύσης. Κανένα ζώο ή φυτό δεν έχει κάνει ποτέ τόσο μεγάλη ζημιά στο περιβάλλον, όσο η ανθρώπινη παρέμβαση: ρύπανση της ατμόσφαριας και των θαλασσών, υπερεκμετάλλευση και σπατάλη όλων των φυσικών αποθεμάτων, καταστροφή δασών και εξαφάνιση χιλιάδων ειδών ζώων από το εξοντωτικό κυνήγι είναι μόνο μερικά από τα "κατορθώματα" του ανθρώπου, Ο Δημιουργός έδωσε στον άνθρωπο προνόμιο να εκμεταλλευτεί όλα τα αγαθά που του παρέχει το περιβάλλον, αλλά και την ευθύνη να διαχειριστεί σωστά αυτόν τον "παράδεισο" της γης.
Όμως το περιβάλλον δεν είναι κτήμα κανενός. Δεν το "κληρονομήσαμε" από τις προηγούμενες γενιές, αλλά το δανειστήκαμε από τις επόμενες!
Το "καμπανάκι του κινδύνου" για το περιβάλλον έχει ήδη χτυπήσει και πρέπει να το ακούσουμε πολύ προσεκτικά όλοι. Η κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι τα πιο γωνστά τραγικά αποτελέσματα της απερίσκεπτης συμπεριφοράς του ανθρώπου απέναντι στη φύση. Υποχρέωσή μας είναι να το δαιτηρήσουμε καθαρό κι αμόλυντο.
Αφού γνωρίσαμε την παραδοσιακή μουσική της Ισπανίας συνεχίζουμε σήμερα τη γνωριμία μας με την παραδοσιακή μουσική της Ιβηρικής χερσονήσου και συγκεκριμένα με το Fado, που θεωρείται η ψυχή της Πορτογαλίας και έχει αναγνωριστεί από την UNESCO ως "μέρος της άυλης κληρονομιάς της ανθρωπότητας". Το Fado αναπτύχθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα κι αποτελεί συνδυασμό της παραδοσιακής μουσικής των Πορτογάλων ναυτικών (από την εποχή των μεγάλων θαλασσοπόρων) και της μουσικής των σκλάβων της Αφρικής, μαζί με αραβικά μουσικά στοιχεία. Πρόκειται για μελαγχολικά λαϊκά τραγούδια που μιλούν για τη σκληρή μοίρα των ανθρώπων (Φάδο- κι όχιΦάντο- στα πορτογαλικά σημαίνει μοίρα, πεπρωμένο) και συνοδεύονται από μια τοπική μορφή κιθάρας (βλ εικ) Αυτό το μουσικό είδος παρουσιάζει πολλάκοινά στοιχεία με το "Blues" των νέγρων σκλάβων της Αμερικής, καθώς και με το ελληνικό Ρεμπέτικο τραγούδι: http://gym-kampou.chi.sch.gr/periodiko/?p=2173. Μόνο που τα "Φάδο" ερμηνεύονται συνήθως από γυναίκες, ενώ τα ρεμπέτικα ερμηνεύονται κυρίως από άντρες).
Πατρίδα των τραγουδιών Φάδο θεωρούνται η Αλφάμα και η Μουραρία,φτωχογειτονιές της Λισσαβόνας. Υπάρχουν δυο κύριες μορφές αυτής της μουσικής: τα φάδο της Κόιμπρα και τα φάδο τηςΛισαβόνας
Η σημαντικότερη φωνή του 'Fado Português', η «Βασίλισσα του φάδο» (Rainha do Fado) ήταν η Amália Rodriguesγια την οποία μπορούμε να πάρουμε πληροφορίες από τοtvxs.gr/newsκαι aixmi.gr/index.php/
Συνεχιστής της παράδοσης αυτής, είναι η Dulce Pontes
Μετά το μεγάλο ενδιαφέρον που δείξατε για τις κατασκευές μουσικών οργάνων με απλά μέσα (κάποιοι μάλιστα έχουν κάνει πολύ όμορφες κατασκευές, που θα τις φωτογραφίσουμε και θα τις δούμε εδώ αργότερα), συνεχίζουμε σήμερα με μερικές ακόμα ιδέες. Προέρχονται και αυτές από το υλικό του Προγράμματος "ΜΕΛΙΝΑ-Εκπαίδευση και Πολιτισμός".
Ας ετοιμαστούμε, συγκεντρώνοντας τα υλικά που θα χρειαστούμε, Καλύτερα, όπως έχουμε πει, είναι να δουλέψουμε ομαδικά, για να βρούμε πιο εύκολα όλα τα υλικά και τα εργαλεία και να φτιάξουμε ευκολότερα και ωραιότερα τα μουσικά όργανα που θέλουμε.
Σήμερα, λοιπόν, θα ασχοληθούμε με κάποια όργανα που χρησιμοποιούνταν στην αρχαία Ελλάδα:
Βλέπουμε κι ένα βίντεο, που θα μας βοηθήσει περισσότερο να μπούμε στον "κόσμο της αρχαίας Ελληνικής λύρας"
Σειρά έχει τώρα η Άρπα. Είναι ένα όργανο που συνήθως οι αρχαίοι Έλληνες το ονόμαζαν "Τρίγωνον". Στη γνωριμία με το όργανο αυτό, θα μας βοηθήσει ένα μικρό άγαλμα ("Ειδώλιο") που βρέθηκε στο νησί "Κέρος" των Κυκλάδων και χρονολογείται από το 2700 π.Χ. έως 2300 π.Χ.! Μαθαίνουμε λίγα πράγματα για τον"Αρπιστή της Κέρου". Και τώρα, ετοιμαζόμαστε να φτιάξουμε μια Άρπα
Για την κατασκευή μιας πιο καλής άρπας, βλέπουμε (και ακούμε τον ήχο της) στο βίντεο:
Συνεχίζουμε με το αγαπημένο όργανο του τραγοπόδαρου αρχαίου ελληνικού θεού Πάνα
Και εδώ ακούμε ένα δείγμα του θαυμάσιου ήχου που βγάζει αυτό το όργανο, παιγμένο από ινδιάνους της Νότιας ("Λατινικής") Αμερικής:
Κι αν δυσκολευτήκαμε λίγο με τις παραπάνω κατασκευές, εδώ έχουμε μια πολύ ευκολότερη: το "Μονόχορδο", ένα όργανο που χρησιμοποιούσε ο μεγάλος μαθηματικός και μουσικός της αρχαίας Ελλάδας, Πυθαγόρας.
Για να καταλάβουμε πώς χρησιμοποιούσε ο Πυθαγόρας το Μονόχορδο, βλέπουμε αυτή τη σελίδα Πιστεύω να βρείτε ενδιαφέρουσες τις σημερινές κατασκευές μας. Και ΜΗΝ ΞΕΧΝΑΜΕ: ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΘΕΛΟΥΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΝΑ ΜΗΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΤΟΥΜΕ!
Όλοι χαιρόμαστε να ακούμε Μουσική κι ακόμα περισσότερο να παίζουμε με κάποιο μουσικό όργανο. Όμως -όπως θα δούμε παρακάτω- εξίσου ενδιαφέρον είναι να κατασκευάζουμε μουσικά όργανα με απλά υλικά! Βέβαια, αυτά τα όργανα που μπορούμε να φτιάξουμε μόνοι μας ή με τη βοήθεια φίλων μας, ίσως δεν είναι τόσο ωραία ή δεν βγάζουν τόσο καλό ήχο, όσο εκείνα που κατασκευάζονται από εργοστάσια. Όμως αυτό που έχει σημασία είναι η χαρά της δημιουργίας!
Δείτε μερικές ιδέες, που προέρχονται από το υλικό του "Προγράμματος "ΜΕΛΙΝΑ-Εκπαίδευση και Πολιτισμός" (το πρόγραμμα ξεκίνησε το 1994, ως ιδέα της ηθοποιού και υπουργού Πολιτισμού Μελίνας Μερκούρη κι εφαρμόστηκε σε πολλά σχολεία της Ελλάδας και Κύπρου).
Σημ,:Ο σωλήνας αυτός μπορεί να είναι ένα άδειο ρολό από χαρτί κουζίνας. Ας παρακολουθήσουμε ένα βίντεο που θα μας βοηθήσει:
και μια παραλλαγή:
Σημ.: το "ξύλο σε σχήμα Υ" μπορούμε να το βρούμε έτοιμο (κλαδί) ή να το φτιάξουμε καρφώνοντας δύο λεπτά ξύλα σε ένα άλλο (λαβή). Τα "καπάκια από αναψυκτικά" θα βγάλουν καλύτερο ήχο αν ισιώσουμε τις άκρες τους (χτυπώντας τα με ένα σφυρί) και βγάλουμε με ένα μαχαιράκι τη ζελατίνη που έχουν από κάτω. Στη συνέχεια, τα τρυπάμε στο κέντρο με ένα καρφί και τα περνάμε στο σχοινί. Δείτε ένααρχαίο ελληνικό σείστρο που έχει ανακαλυφθεί σε αρχαιολογική ανασκαφή
Το όργανο αυτό είναι γνωστό ως "Τάο-Κου". Για το "κυλινδρικό κουτί", μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε είτε το χαρτονένιο κουτί από τυράκια (όπως λένε οι οδηγίες), είτε ένα μεταλλικό στρογγυλό κουτί από κρέμα χεριών-προσώπου (πχ Nivea, Atrix κλπ),
ή καμένες ηλεκτρικές λάμπες (εγώ θα προτιμούσα να τις ανακυκλώσω...).
Μια παραλλαγή: φουσκώνουμε μπαλόνια, τα γεμίζουμε με σπόρους, κολλάμε γύρω τους χάρτινες ταινίες (όπως ακριβώς κάναμε στο παραπάνω βίντεο) και αφού αφήσουμε τις κολλημένες ταινίες να στεγνώσουν καλά, τρυπάμε με καρφίτσα το μπαλόνι.
ΣΕ ΟΛΕΣ ΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΠΡΟΣΟΧΗ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΠΟΙΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΠΟΥ ΘΑ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΟΥΜΕ, ΙΣΩΣ ΠΡΟΚΑΛΕΣΟΥΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΣΜΟΥΣ!!
Αγαπημένοι μικροί μου φίλοι,
