"Τα επτά τελευταία λόγια του Χριστού στον Σταυρό"

     Στη δημοσίευσή μας "Ήχοι της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα" γνωρίσαμε μερικούς από τους ύμνους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που ψάλλονται κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Μην ξεχνούμε όμως πως η Μεγάλη Εβδομάδα και το Άγιο Πάσχα είναι η κορυφαία θρησκευτική γιορτή για τους χριστιανούς όλου του κόσμου: Ορθοδόξους, Καθολικούς και Προτεστάντες (Διαμαρτυρόμενους), που γιορτάζουν καθένας με το δικό του λατρευτικό τρόπο τις μέρες αυτές.
  Εκτός, λοιπόν, από τους βυζαντινούς εκκλησιαστικούς ύμνους, υπάρχουν σημαντικά μουσικά έργα της Δυτικής (Καθολικής ή Προτεσταντικής)  Εκκλησίας που αναφέρονται στα Άγια Πάθη. Πολλά απ΄ αυτά τα έργα είναι γραμμένα για "Συμφωνική ορχήστρα" ή για ¨Εκκλησιαστικό Όργανο" (το οποίο χρησιμοποιείται στη Θεία Λειτουργία).
    Μερικά από τα γνωστότερα έργα θρησκευτικής μουσικής της "Δυτικής" Εκκλησίας που αναφέρονται στη Μεγάλη Εβδομάδα και στα Άγια Πάθη είναι: τo ορατόριo «Ο Χριστός στο όρος των Ελαιών» του L.v.Beethoven,   «Η Μαγδαληνή στα πόδια του Χριστού» του Ant. Caldara,  «Stabat Mater Dolorosa» του G.B.da Pergolesi και «Τα κατά Ματθαίον Πάθη» του J.S. Bach. Αναφέρουμε ακόμα τα έργα των πιο σύγχρονων δημιουργών: "Τα κατά Λουκάν Πάθη" του Πολωνού συνθέτη Krzysztof Penderecki και το "Passio", ένα έργο βαθύτατου θρησκευτικού συναισθήματος που έγραψε ο Εσθονός συνθέτης Arvo Part με αφετηρία "Τα κατά Ιωάννην Πάθη". Ίσως φανεί περίεργο, αλλά ακόμα και καλλιτέχνες της ροκ μουσικής έγραψαν τραγούδια επηρεασμένα από τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας: rocktime.gr , rockyourlife.gr .
     Σήμερα θα σταθούμε σε ένα εξαιρετικό ορχηστρικό έργο της Δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής: "Τα  επτά τελευταία λόγια του Χριστού στον Σταυρό" (πρωτότυπος τίτλος:  «Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze») του  Αυστριακού συνθέτη Joseph Haydn, - grafida.net
   Το έργο (που βασίζεται στις τελευταίες φράσεις του Εσταυρωμένου, όπως αυτές καταγράφονται στα Ευαγγέλια) γράφτηκε σαν ένα σύνολο από επτά "σονάτες", που συμπληρώνονται από μία εισαγωγή και έναν επίλογο, με τίτλο «Σεισμός».

     Ο Haydn το έγραψε το 1786, κατά  παραγγελία του Δον Χοσέ Σάενθ ντε Σανταμαρία, επισκόπου της ισπανικής πόλης Κάδιξ (Cadiz, Andalucia), για να παιχθεί στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ("πρεμιέρα") στον καθεδρικό ναό του Κάδιξ το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, 6 Απριλίου 1787. Όλος ο ναός ήταν καλυμμένος με μαύρα πανιά και το μοναδικό φως έρχονταν από ένα αναμμένο κερί στο κέντρο του. 

      Για να καταλάβουμε καλύτερα το έργο, προτείνω να διαβάσουμε τα ευαγγελικά αποσπάσματα που παρουσιάζουν "Τα επτά τελευταία λόγια του Χριστού", την ώρα ήταν καρφωμένος πάνω στο Σταυρό: imkby.com,  avalonoftheart.gr
       Tα 9 μέρη του συγκλονιστικού μουσικού έργου του Haydn είναι:
1. Εισαγωγή,
2. Σονάτα Ι : «Pater, dimitte illis, quia nes ciunt, quid faciunt» («Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι»)
3. Σονάτα ΙΙ : «Hodie mecum eris in Paradio» («Σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω»)
4. Σονάτα ΙΙΙ : «Mulier, ecce filius tuus» («Γύναι, ίδε ο υιός σου»)
5. Σονάτα IV : «Deus meus, Deus meus, utquid dereliquisti me?» («Θεέ μου, Θεέ μου, ινα τί με εγκατέλειπες;»
6. Σονάτα V: «Sitio» («Διψώ»)
7. Σονάτα VI : «Consummatum est» («Τετέλεσται»)

8. Σονάτα VII: «In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum» («Πάτερ, εις χείρας παρατίθεμαι το πνεύμα μου») 

9. Επίλογος: Il Terremoto (Ο Σεισμός)

    Για διευκόλυνσή μας, τα εννέα μέρη στο παρακάτω βίντεο είναι χωρισμένα με κίτρινα σημάδια (έτσι μπορούμε να ακούσουμε ξεχωριστά όποιο κομμάτι θέλουμε), Μην παραλείψετε να ακούσετε τον "Σεισμό".     

      Η συναυλία που παρακολουθούμε δόθηκε το 2009 στο "Oratorio de la Santa Cueva" στο Cadiz, της Andalucia (στο ίδιο μέρος όπου έγινε η πρεμιέρα), για να γιορταστούν τα 200 χρόνια από τον θάνατο του Haydn.  Την ορχήστρα  "Le Concert des Nations" διευθύνει ο Jordi Savall

Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα

        Αγαπημένοι μου φίλοι

    Σε λίγες μέρες θα γιορτάσουμε τη σημαντικότερη στιγμή της χριστιανοσύνης: την Ανάσταση του Χριστού, τρεις ημέρες μετά τον σταυρικό θάνατό Του.

    Για να κατανοήσουμε καλύτερα τη σημασία της θυσίας του Θεανθρώπου, ας θυμηθούμε μια άλλη δημοσίευσή μας, όπου γνωρίσαμε μερικές "Στιγμές της Μεγάλης Εβδομάδας".  Επιπλέον, στο "Ήχοι της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα" ακούμε κάλαντα και ύμνους αυτών των ημερών.

   Χρήσιμο θα είναι ακόμη να επισκεφτούμε κάποιες άλλες σελίδες:  Η Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα (Βοήθημα για το μάθημα των Θρησκευτικών της Δ΄ Δημοτικού),  Η Μεγάλη Εβδομάδα (από το περιοδικό "Κοινωνία Θεού" της Ι.Μ. Ρόδου), το   "Η Μεγάλη Εβδομάδα για παιδιά" και τις διαφάνειες "Η Μεγάλη Εβδομάδα". 

    Στη σελίδα "orthodoxabc.com" διαβάζουμε πληροφορίες για το "Σάββατο του Λαζάρου", την "Κυριακή των Βαΐων" και τη "Μεγάλη Εβδομάδα".

      Σημαντικό βοήθημα για να παρακολουθήσουμε την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά, είναι η εικονογραφία της εκκλησίας μας, δείγματα της οποίας βλέπουμε στις σειρές διαφανειών "Η Μεγάλη Εβδομάδα μέσα από τις βυζαντινές εικόνες" και "Η Εβδομάδα των Παθών μέσα από Αγιογραφίες".

    Αν θέλουμε να χρωματίσουμε μερικές στιγμές από το Θείο Πάθος επισκεπτόμαστε το τελευταίο μέρος της σελίδας "Σκηνές από τη ζωή του Χριστού". 

     Τέλος, στη δημοσίευσή μας "Περιμένοντας το Αναστάσιμο Φως" βλέπουμε ετοιμασίες για να εορτάσουμε σωστά  -ψυχικά και σωματικά- το Άγιο Πάσχα. 

      Εύχομαι σε όλους Καλή Ανάσταση! 

Στιγμές της Μεγάλης Εβδομάδας

   Τη Μεγάλη Δευτέρα, ξεκινά η Μεγάλη Εβδομάδα, στη διάρκεια της οποίας θα παρακολουθήσουμε την πορεία του Ιησού Χριστού προς το Θείο Πάθος, τον  σταυρικό θάνατο, την Ταφή και την ένδοξη Ανάστασή Του.

    Για να κατανοήσουμε καλύτερα το νόημα των ημερών αυτών, θα σταθούμε στα γεγονότα που θυμόμαστε και τιμούμε κάθε μέρα ξεχωριστά: 

http://ts.sch.gr/repo/online-packages/dim-thriskeftika-e-st/d11-web/htms/EPIKAIRA_INTRO.htm (προσοχή:για να ανοίξει, θα  χρειαστείτε να έχετε εγκατεστημένο το "Adobe Flash Player", το οποίο θα βρούμε στο Download και όταν ολοκληρωθεί και μας ρωτήσει αν δεχόμαστε, πατάμε "Επιτρέπεται το άνοιγμα").  Μετά την παρουσίαση, θα βρούμε "Έθιμα του Πάσχα" και "Ασκήσεις"

 Ας δούμε ακόμη τα τρία μέρη του αφιερώματος στη Μεγάλη εβδομάδα: http://www.kindykids.gr/images/stories/pasxa/megali-evdomada1.pdf,

http://www.kindykids.gr/images/stories/pasxa/megali-evdomada2.pdf και 

http://www.kindykids.gr/images/stories/pasxa/megali-evdomada3.pdf 

    Αν θέλετε, προτείνετε και σε μικρότερα παιδιά (αδέλφια-φίλους σας).να δουν μια περίληψη των γεγονότων της Μ.Εβδομάδας, σε μορφή κινουμένων σχεδίων:

    Μάλιστα, στο:https://www.youtube.com/watch?v=pteMsCCO3MI&feature=youtu.be θα βρούμε όλη τη ζωή του Ιησού, σε κινούμενα σχέδια.

   Τα Θεία Πάθη έχουν αποτυπωθεί από σπουδαίους βυζαντινούς αγιογράφους σε εικόνες (κυρίως τοιχογραφίες), μερικές από τις οποίες βλέπουμε εδώ:  http://www.eikastikon.gr/afieromata/pathos.html, http://www.eikastikon.gr/xristianika/kris/index.html, http://www.eikastikon.gr/xristianika/kris/toixografies.html.

   Τα Πάθη κατέχουν σημαντική θέση και στο έργο του ζωγράφου της Ισπανικής Αναγέννησης  Δομήνικου Θεοτοκόπουλου (Ηράκλειο Κρήτης, 1541 – Τολέδο Ισπανίας, 7 Απριλίου 1614), γνωστότερου με τo ισπανικό όνομα "El Greco" (=Ο Έλληνας), ο οποίος έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Ιταλία και στην Ισπανία. Εδώ έχουμε μερικούς σχετικούς πίνακές του.   

https://tetragwno.gr/plus/afieromata/exi-aristoyrgimatikoi-pinakes-zografikis-toy-el-greco-me-ta-pathi-toy-christoy (παρατηρήστε ποια χρώματα επιλέγει ο ζωγράφος, τις εκφράσεις της μορφής του Ιησού σε κάθε πίνακα, τα ρούχα, τις κινήσεις και τα συναισθήματα που μας μεταφέρει). 

 Ακόμη, στο: http://dreamkindergarten.blogspot.gr/2013/04/blog-post_16.html θα δούμε μια σειρά εικόνων Βυζαντινών και Ευρωπαίων ζωγράφων με θέμα το Θείο Πάθος (συγκρίνετε την τεχνοτροπία κάθε ζωγράφου, δηλ. τον τρόπο απεικόνισης των θεμάτων τους).

 Αν θέλουμε να χρωματίσουμε μερικές στιγμές από το Θείο Πάθος επισκεπτόμαστε το τελευταίο μέρος της σελίδας "Σκηνές από τη ζωή του Χριστού". 

Ήχοι της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα

Μεγάλη Δευτέρα, ο Χριστός στην μαχαίρα

Μεγάλη Τρίτη, ο Χριστός εκρίθη
Μεγάλη Τετάρτη ο Χριστός εχάθη
Μεγάλη Πέμπτη, ο Χριστός ευρέθη
Μεγάλη Παρασκευή, ο Χριστός στο καρφί
Μεγάλο Σαββάτο, ο Χριστός στον τάφο
και την Κυριακή, Χριστός Ανέστη!

     Η Μεγάλη Εβδομάδα, κατά τη διάρκεια της οποίας παρακολουθούμε την πορεία του Ιησού προς τον Γολγοθά, την Ταφή και την Ανάστασή Του, είναι μια εβδομάδα γεμάτη μουσική: μουσική πένθιμη, που βοηθά τους πιστούς να συμπάσχουν στο Θείο δράμα, αλλά και μουσική θριαμβευτική, λυτρωτική, χαρμόσυνη, που συμβολίζει τη νίκη του Καλού  και την ελπίδα για έναν κόσμο, όπου θα κυριαρχεί το θέλημα του Κυρίου "ως εν ουρανώ και επί της γης". 

   Ας σταθούμε, λοιπόν, στις μουσικές της Μεγάλης Εβδομάδας, που θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε καλύτερα και να βιώσουμε βαθιά στην ψυχή μας το νόημα αυτών των ημερών.  

    Για την ακρίβεια η Μεγάλη Εβδομάδα, αρχίζει από το Σάββατο του Λαζάρου, του οποίου η ανάσταση γίνεται προπομπός της Ανάστασης του Ιησού.
                                                                     
      Αυτό τονίζει και το Απολυτίκιο της μέρας:

Τὴν κοινὴν Ἀνάστασιν πρὸ τοῦ Σοῦ πάθους πιστούμενος, ἐκ νεκρῶν ἤγειρας τὸν Λάζαρον Χριστὲ ὁ Θεός· ὅθεν καὶ ἡμεῖς ὡς οἱ παῖδες, τὰ τῆς νίκης σύμβολα φέροντες, σοὶ τῷ νικητῇ τοῦ θανάτου βοῶμεν· Ὠσαννὰ ἐν τοῖς ὑψίστοις, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος, ἐν ὀνόματι Κυρίου.

     Το πρωί της ίδιας μέρας, τα παιδιά τρέχουν από σπίτι σε σπίτι να πούνε τα κάλαντα, τα οποία από περιοχή σε περιοχή (ακόμα και στον ίδιο νομό) διαφέρουν πολύ, τόσο στους στίχους όσο και στη μουσική.   Δείτε για παράδειγμα τα κάλαντα του Λαζάρου, όπως τραγουδιούνται στην Κέρκυρα: https://www.youtube.com/watch?v=ObU0FnCuzuQ και στο Ελληνικό Ιωαννίνων: https://www.youtube.com/watch?v=ZdVCu1ybt2U (εδώ, οι "Λαζαριστές" κουνούν μεγάλα κουδούνια για να κρατούν το ρυθμό του τραγουδιού).  Ακόμα, ακούστε το "Πού 'σουν Λάζαρε, πού η φωνή σου" (https://www.youtube.com/watch?v=MEK5z2lVVLI) και το "Σήμερον έρχεται ο Χριστός" (https://www.youtube.com/watch?v=ifLINbfp1Wo) 

     

   Το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων ψάλλεται το: "Ιδού ο Νυμφίος έρχεται":

Ιδού, ο Νυμφίος έρχεται
εν τω μέσω της νυκτός
και μακάριος ο δούλος
όν ευρήσει γρηγορούντα,
ανάξιος δε πάλιν, όν ευρήσει ραθυμούντα
βλέπε ούν, ψυχή μου,
μη τω ύπνω κατενεχθής
ίνα μη τω θανάτω παραδοθής,
και της βασιλείας έξω κλεισθής
αλλά ανάνηψον κράζουσα
άγιος, άγιος, άγιος ει ο Θεός ημών,
διά της Θεοτόκου ελέησον ημάς.

      Ακούμε ακόμη το "Εξαποστειλάριον¨ των πρώτων ημερών της Μ. Εβδομάδας: Τον Νυμφώνα Σου βλέπω" 

Tον νυμφώνα Σου βλέπω, Σωτήρ μου, κεκοσμημένον και ένδυμα ουκ έχω, ίνα εισέλθω εν αυτώ˙ 

λάμπρυνόν μου την στολήν της ψυχής, Φωτοδότα, και σώσον με

(https://www.youtube.com/watch?v=any-xnt65FA)

   Τη Μεγάλη Δευτέρα η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του Ιωσήφ, του "Παγκάλου" (από την Παλαιά Διαθήκη) και διηγείται την ιστορία της "άκαρπης συκιάς", που την καταράστηκε ο Ιησούς και ξεράθηκε μ' ένα λόγο Του. Το τροπάριο της μέρας ("προσόμοιο") ακούμε εδώ:

    Την Μεγάλη Τρίτη ψάλλεται το "Τροπάριο της Κασσιανής": ‟...η εν πολλές αμαρτίες περιπεσούσα γυνή...".

     Μια γυναίκα που έχει κάνει πολλές αμαρτίες στη ζωή της, μετανοεί, τρέχει να γονατίσει κλαίγοντας μπροστά στον Ιησού και του πλένει τα πόδια με μύρο, ζητώντας συγχώρεση:  https://www.youtube.com/watch?v=G3_K4zWCEak.

   

      Το πρωί της Μεγάλης Τετάρτης τελείται το Ευχέλαιο, το δε βράδυ ακούγονται οι "Αίνοι":

https://www.youtube.com/watch?v=wF2LdiI76s0.  

   Τη Μεγάλη Πέμπτη διαβάζονται τα "δώδεκα Ευαγγέλια" και γίνεται η τελετή της Σταύρωσης του Ιησού, κατά την οποία ακούγεται το συγκλονιστικό "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου": 

Σήμερον κρεμάται επί ξύλου

 ο εν ύδασι την Γην κρεμμάσας. 

Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται
ο των αγγέλων Βασιλεύς.
Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται
ο περιβάλλων τον ουρανόν εν νεφέλαις.
Ράπισμα κατεδέξατο
ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τον Αδάμ.
Ήλοις προσηλώθη ο Νυμφίος της Εκκλησίας.
Λόγχη εκεντήθη ο Υιός της Παρθένου.
Προσκυνούμεν Σου τα πάθη, Χριστέ.
Δείξον ημίν και την ένδοξόν σου ανάστασιν»

    Η Μεγάλη Παρασκευή είναι η πιο πένθιμη μέρα της Χριστιανοσύνης. Αυτό μας θυμίζουν και τα λόγια των Καλάντων της μέρας "Σήμερα μαύρος ουρανός, σήμερα μαύρη μέρα": 

Σήμερα μαύρος ουρανός,σήμερον μαύρη μέρα, Σήμερα όλοι θλίβονται και τα βουνά λυπούνται.

Σήμερα έβαλαν βουλή οι άνομοι Εβραίοι, οι άνομοι και τα σκυλιά, οι τρισκαταραμένοι...

       Το ακούμε εδώ σε μια λιγότερο συνηθισμένη ηχογράφηση: https://www.youtube.com/watch?v=DIcAM0bkgKY..

    Το βράδυ, γύρω από τον Επιτάφιο, γονατιστοί μπροστά στον νεκρό "Ζωοδότη και πάντων Βασιλέα", όλοι οι πιστοί (κι όχι μόνο ο ιερέας και οι ψάλτες) ψάλλουμε χωρισμένοι σε ομάδες τα Εγκώμια: πρόκειται για πολλούς μικρούς ύμνους προς τον Ιησού, Οι ύμνοι αυτοί είναι χωρισμένοι σε τρεις ομάδες, τις "Στάσεις". Όλα τα Εγκώμια της ίδιας Στάσης έχουν την ίδια μουσική, αλλά διαφορετική από εκείνη των άλλων δύο Στάσεων. Τα κείμενα των πρώτων Εγκωμίων από κάθε Στάση: 

     Α΄Στάση:  Η ζωὴ ἐν τάφῳ, κατετέθης Χριστέ, καὶ Ἀγγέλων στρατιαὶ ἐξεπλήττοντο συγκατάβασιν δοξάζουσαι τὴν σήν.

      Β΄Στάση: Αξιόν ἐστι, μεγαλύνειν σε τὸν Ζωοδότην, τὸν ἐν τῷ Σταυρῷ τὰς χεῖρας ἐκτείναντα, καὶ συντρίψαντα τὸ κράτος τοῦ ἐχθροῦ.

      Γ΄Στάση: Αἱ γενεαὶ πᾶσαι, ὕμνον τῇ Ταφῇ σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.

  Το πλήρες κείμενο των Εγκωμίων θα βρούμε εδώ: http://www.gometropolis.org/wp-content/uploads/2014/02/Encomia-Good-Friday.pdf,  ενώ τις -διαφορετικές για κάθε Στάση- μουσικές τους, θα ακούσουμε στο: http://www.musicale.gr/byzantina/megali_evdomada/index.html 

και http://www.musicale.gr/byzantina/ymnoi/index3.html. 

    Το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου, έρχεται η ώρα της ένδοξης Ανάστασης  του Κυρίου και το "Χριστός Ανέστη" αντηχεί απ΄άκρη σ'΄άκρη σε κάθε γωνιά του κόσμου, σε κάθε γλώσσα:
   

Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, 
θανάτω θάνατον πατήσας

και τοις εν τοις μνήμασι  
ζωήν χαρισάμενος. 

         


 Ύμνους του Πάσχα ακούμε και στο: http://www.musicale.gr/byzantina/ymnoi/index4.html 

Εύχομαι σε όλους Καλή Ανάσταση!

Ημέρα της Γης

     Σήμερα, 22 Απριλίου, γιορτάζουμε την Ημέρα της Γης. Περισσότερα μπορούμε να δούμε στη σελίδα. 

      Μην ξεχνούμε πως η προστασία του περιβάλλοντος είναι υπόθεση όλων μας!  Αυτό θέλει να μας θυμίσει και το doodle που σχεδίασε σήμερα η εταιρεία Google:

 

     Για τη φετινή γιορτή, φτιάχτηκε μια ταινία με τίτλο  Here We Are: Notes for Living on Planet Earth  την οποία  πρέπει να παρακολουθήσουμε όλοι: μικροί-μεγάλοι.
    Η ιστορία της εστιάζει στις παραμονές της "Ημέρας της Γης", όταν ένας 7χρονος, πολύ ώριμος για την ηλικία του, μαθαίνει από τους γονείς του για τα θαύματα του πλανήτη, αλλά και για μια μυστηριώδη έκθεση στο λεγόμενο "Μουσείο των Πάντων". Ο μικρός ενθουσιάζεται από όσα ξέρουμε για τη Γη και νιώθει την ανάγκη να αποκτήσει πολλές άλλες τέτοιες γνώσεις!
 Την ταινία, με ελληνικούς υπότιτλους, θα δούμε στο: voody.online .

Διευθύνοντας την ορχήστρα των ζώων του δάσους

       Καθώς την προηγούμενη φορά γνωρίσαμε τον μαέστρο και τον σπουδαίο ρόλο του στη Συμφωνική Ορχήστρα, σήμερα θα δούμε έναν μαέστρο, που θέλει να παρουσιάσει στο φιλόμουσο κοινό του, ένα από τα γνωστότερα έργα της Συμφωνικής Μουσικής: την Ουβερτούρα "Dichter und Bauer" (=Ποιητής και χωρικός) του Αυστριακού συνθέτη Franz von Suppé (1819 –1895).

      Το μουσικό ταλέντο του Suppé  εκδηλώθηκε πολύ νωρίς, όταν σε ηλικία 15 χρονών είχε συνθέσει και παρουσιάσει  μια "Λειτουργία" (θρησκευτικό μουσικό έργο των Καθολικών). Ήταν για πολλά χρόνια Διευθυντής χορωδίας του αυτοκρατορικού παρεκκλησίου στη Βιέννη και συνέθεσε τις όπερες "Fatinitza" και "Boccaccio", 30 Οπερέτες και πάνω από 180 άλλα έργα, από τα οποία γνωστότερες είναι οι Ουβερτούρες: "Ποιητής και χωρικός", "Leichte Kavallerie" (="Ελαφρύ ιππικό") και "Ein Morgen, ein Mittag und ein Abend in Wien" (=Πρωί, μεσημέρι και βράδυ στη Βιέννη").

     Τη δόξα του Suppé, φαίνεται πως ζήλεψε κι ο αρκουδάκος Andy Panda, ο γνωστός ήρωας κινουμένων σχεδίων, που προσπαθεί να ...διευθύνει τη Συμφωνική ορχήστρα των ζώων του δάσους. Τα πράγματα. όμως, δεν πάνε τόσο καλά και η συναυλία γίνεται εφιάλτης για τον μαέστρο.

Αρχαία και βυζαντινά μνημεία της Άρτας

      Με αφορμή την πρόσφατη "Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων" για την οποία μιλήσαμε στην ομώνυμη δημοσίευση, ελάτε να κάνουμε ένα μικρό περίπατο στην πόλη μας, για να γνωρίσουμε τα σημαντικά αρχαία και βυζαντινά μνημεία της. Πριν απ' αυτό, όμως, καλό είναι να κάνουμε μια σύντομη ιστορική αναφορά σ' αυτήν.
         1. Ιστορία της πόλης

    Στην περιοχή της σημερινής Άρτας υπάρχουν ίχνη ανθρώπινης εγκατάστασης από την παλαιολιθική εποχή (έχουν επιβεβαιωθεί ίχνη οικισμού από το 9ο π.Χ. αι.), Το 625 π.Χ. οι Κορίνθιοι αποφασίζουν να εγκατασταθούν εδώ και ιδρύουν την  αποικία «Αμβρακία» [1]

     Η πόλη αποκτά αξιόλογη κοινωνική-πολιτική οργάνωση [2] και στρατιωτική δύναμη, που φτάνει στην πιο λαμπρή εποχή της στα χρόνια του βασιλιά Πύρρου Α’ (295-272 π.Χ.) και του «Κοινού των Ηπειρωτών» (232-168 π.Χ.).[ 4 ] Η πρωτεύουσα του κράτους του Πύρρου στολίστηκε με φαρδείς δρόμους, μεγάλες οικοδομές, ναούς, θέατρα, αγάλματα κλπ. όπως αποδεικνύεται από τα πολλά αρχαιολογικά ευρήματα[3]). Από  δω ξεκινούσε ο Πύρρος τις εκστρατείες του  προς την υπόλοιπη Ελλάδα και την Ιταλία, φτάνοντας να απειλήσει ακόμα και την Ρώμη. Τελικά, η Αμβρακία χάνει τη δόξα της και παρακμάζει μετά τη Ρωμαϊκή κατάκτηση (189 π.Χ.).

     Το 1082 μ.Χ. η πόλη αναφέρεται για πρώτη φορά με την ονομασία Άρτα. Μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, η Άρτα γίνεται πρωτεύουσα του πρώτου ελλαδικού κράτους, του «Δεσποτάτου της Ηπείρου», γνωρίζοντας μεγάλη ακμή κυρίως επί "δεσποτείας" του Μιχαήλ Β'  Κομνηνού Δούκα. 

      Τον 13ο, 14ο και τον μισό 15ο αι. η Άρτα αποτελεί σημαντικό οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της βορειοδυτικής Ελλάδας, όπως αποδεικνύει το πλήθος βυζαντινών και μεταβυζαντινών μνημείων της (κυρίως ναοί). Το 1449 καταλαμβάνεται από τους Τούρκους, από τους οποίους αποκτά την ανεξαρτησία της το 1881.

    Από τις αρχές του 20ου αι. η Άρτα παρουσίασε αξιόλογη πρόοδο, βασισμένη στις σημαντικές πλουτοπαραγωγικές πηγές της (γεωργία- καλλιέργεια εσπεριδοειδών) διαθέτοντας πλεονεκτήματα και δυνατότητες μιας αναπτυσσόμενης περιοχής. Για την τουριστική και οικονομική πρόοδό της, αυτά μπορούν και πρέπει να συνδυαστούν με την προβολή της φυσικής ομορφιάς της ορεινής περιοχής (Τζουμέρκα ή Αθαμανικά όρη), όσο και της πεδινής (στις εκβολές του ποταμού Αράχθου στον Αμβρακικό κόλπο) και την προβολή των σημαντικών κλασικών και βυζαντινών μνημείων της, μερικά από τα οποία θε γνωρίσουμε παρακάτω.

        2. Περίπατος γνωριμίας με τα κλασικά και βυζαντινά μνημεία της περιοχής. (Για την ξανάγησή μας, συμβουλευόμαστε τον παρακάτω χάρτη).

  
       Α’ Σταθμός: Τα Τείχη της Αμβρακίας

      Τα τείχη της Αμβρακίας υπολογίζεται πως άρχισαν να κατασκευάζονται τον 6ο π.Χ. αι. και συμπληρώθηκαν τον 4ο π.Χ. αι, με νέα οχυρώματα. Τα τμήματα των τειχών που έχουν διασωθεί αποδεικνύουν πως επρόκειτο για ογκώδη, ισχυρή και επιμελημένη κατασκευή με πελεκημένες πέτρες ύψους έως 1,5μ., που σχηματίζουν δύο σειρές, με γέμισμα ανάμεσά τους. (εικ.1)

  Κατά τη διάρκεια ανασκαφών έχουν αποκαλυφθεί διάσπαρτα σε όλη την πόλη πολλά κομμάτια των τειχών, όμως το πιο εντυπωσιακό είναι το βορειοανατολικό τμήμα τους, πάνω στο οποίο χτίστηκε αργότερα το βυζαντινό κάστρο των Κομνηνών (13ος μ.Χ αι. - εικ 2). που ακολουθεί την όχθη του Άραχθου. 

  Ακολουθώντας την οδό Αμβρακίας, οδηγούμαστε στον 2ο σταθμό της διαδρομής μας.

    Β’ Σταθμός Υστεροαρχαϊκός Ναός Απολλωνος «Σωτήρος»

     Το 1964 η αρχαιολογική έρευνα έφερε στο φως τμήμα ενός μνημειώδους ναού της αρχαίας Αμβρακίας, αφιερωμένου στον προστάτη της θεό, τον Απόλλωνα «Πύθιο Σωτήρα» [5] που δέσποζε στον χώρο της πόλης. Βρίσκεται στο κέντρο της σημερινής Άρτας, στην οδό Βασιλέως Πύρρου, κοντά στην «πλατεία Κιλκίς». Χρονολογείται γύρω στο 500 π.Χ., (Υστεροαρχαϊκοί χρόνοι).

   Πρόκειται για περίπτερο ναό Δωρικού ρυθμού, με πρόναο και επιμήκη "σηκό" με διαστάσεις 44 x 20,75 μ. Στο βάθος του σηκού βρίσκεται ένα βάθρο πάνω στο οποίο υπήρχε το άγαλμα του Απόλλωνα.
     Δυστυχώς, από το ναό (που ήταν το κύριο ιερό της πόλης), σήμερα σώζεται μόνο η "κρηπίδα" και η "ευθυντηρία" του, καθώς στα πρώτα χριστιανικά χρόνια ο ναός χρησίμευσε ως λατομείο(!).

    Σε μικρή σχετικά απόσταση από τον ναό (βλ χάρτη) έχουν αποκαλυφθεί και άλλα δημόσια οικοδομήματα, όπως το «Πρυτανείο», δηλ. το κτίριο στο οποίο έμεναν οι άρχοντες της πόλης (στην σημερινή πλατεία της Αγίας Θεοδώρας) το «Μεγάλο Θέατρο» (στην οδό Τσακάλωφ) και το «Μικρό Θέατρο» (στην οδό Αγίου Κωνσταντίνου), το οποίο αποτελεί τον επόμενο σταθμό της διαδρομής μας.

     Γ’ Σταθμός – «Μικρό Θέατρο»

  Ακολουθώντας την οδό Αγίου Κων/νου (κάθετα στην "Βασιλέως Πύρρου") και πολύ κοντά από τον ναό του Απόλλωνα, θα βρούμε το «Μικρό θέατρο» της Αμβρακίας, που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση (εικ.4). Από το θέατρο (που ήρθε στο φως το 1976, στο πλαίσιο ανασκαφικών ερευνών στην περιοχή) έχουν αποκαλυφθεί η "ορχήστρα" και μέρος του "κοίλου" και των "παρόδων".

     Είναι από τα μικρότερα αρχαιοελληνικά θέατρα (η -τέλειου κυκλικού σχήματος- ορχήστρα του, έχει διάμετρο μόλις 6,7 μ.) που κτίστηκε στα τέλη 4ου π.Χ. αι. και παρέμεινε σε χρήση μέχρι τα μέσα του 2ου π.Χ αι..

   Διαφέρει από τα άλλα αρχαιοελληνικά θέατρα, στο ότι δεν κατασκευάστηκε στην πλαγιά κάποιου φυσικού υψώματος, αλλά με επιχωμάτωση (έτσι δικαιολογείται το μικρό του μέγεθος), ενώ απουσιάζουν οι θέσεις των επισήμων στην πρώτη σειρά.

      Επιστρέφοντας στην οδό Βασιλέως Πύρρου κι ακολουθώντας την μέχρι τέλους, βρισκόμαστε στη διασταύρωσή της με την οδό Νικολάου Σκουφά, όπου σχηματίζεται η πλατεία Κιλκίς, από τις κεντρικές πλατείες της πόλης.

     Εδώ, ο επισκέπτης της διαδρομής μας, μπορεί να βρει διαδικτυακές (μέσω του δημοτικού free-wi-fi) ιστορικές πληροφορίες για τον βασιλιά Πύρρο, το άγαλμα του οποίου δεσπόζει στην πλατεία (εικ.5) και για τον Νικόλαο Σκουφά, έμπορο από το χωριό Κομπότι της Άρτας, ιδρυτικό μέλος και χρηματοδότη της Φιλικής Εταιρείας.
   Σε μικρή απόσταση από το σημείο αυτό κι ανεβαίνοντας λίγα σκαλοπάτια ο επισκέπτης μας βρίσκεται μπροστά σε ένα από τα λαμπρότερα δείγματα της πλούσιας Βυζαντινής πολιτιστικής κληρονομιάς της πόλης κι επόμενο σταθμό της διαδρομήςμας: την «Παναγία την Παρηγορήτρια»

    Δ’ Σταθμός: Βυζαντινός ναός "Παναγίας της Παρηγορήτριας"

   Ο επιβλητικός ναός- κόσμημα της πόλης, ιδρύθηκε το 1285 από τον Νικηφόρο Α’ Κομνηνό Δούκα, στα χρόνια της ακμής του «Δεσποτάτου της Ηπείρου». Είναι αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, τον δε 16ο αι. αποτελούσε το καθολικό γυναικείας μονής, από την οποία σώζονται 16 κελιά

    Οι εντυπωσιακές εξωτερικές διαστάσεις του ναού (μήκος δ. πλευράς 22,10μ, μήκος πλάγιων πλευρών 20,27μ, ύψος 20,28μ, εξωτερική διάμετρος τρούλου 7,58μ, ύψος τρούλου 3,50 μ.), τα καλαίσθητα δίλοβα παράθυρα με τους μικρούς κίονες και την κεραμική διακόσμηση (εικ.7), η οροφή με τους 5 περιφερειακούς πλίνθινους τρούλους και τον κεντρικό ουρανίσκο στο μπροστινό μέρος της στέγης, που στηρίζεται σε 8 μαρμάρινους κίονες συναρπάζουν τον επισκέπτη.

   Ο εσωτερικός διάκοσμος αν και έχει υποστεί πολλές φθορές διακρίνεται για την κομψότητα των αρχιτεκτονικών μελών του και τα πλούσια γλυπτά του.
  Στον κεντρικό τρούλο, με το πρωτότυπο –μοναδικό στον κόσμο- σύστημα στήριξής του, δεσπόζει το τεράστιο ψηφιδωτό του Παντοκράτορα (εικ.8) με διάμετρο φωτοστέφανου 3.23μ., πλάτος κεφαλής 2,22μ., διάμετρο ματιού 0,80μ.. Όμως λόγω του ύψους του ναού, οι μεγάλες διαστάσεις φαίνονται φυσιολογικές.

  Στο ιερό υπάρχουν τοιχογραφίες του 16ου αιώνα, στον κυρίως ναό τοιχογραφίες του 17ου αιώνα και τμήματα του μαρμάρινου τέμπλου.

  Για μια πιο ολοκληρωμένη γνωριμία με τη βυζαντινή αρχιτεκτονική της πόλης, πρέπει να επίσκεφτούμε τους ναούς: Αγία Θεοδώρα (εικ.9- αφιερωμένο στην βασίλισσα της Άρτας [ 6 ] και κατοπινή πολιούχο Αγία της) και Άγιο Βασίλειο (εικ. 10) που βρίσκονται κοντά στο Μικρό θέατρο, 3ο σταθμό της διαδρομής μας.

    Στην περίπτωση που ο επισκέπτης έχει χρόνο και όχημα μετακίνησης (οι σταθμοί που αναφέραμε πριν, απέχουν μικρές αποστάσεις και "φτάνονται" εύκολα με τα πόδια), μπορεί να δει τον Ναό Παναγίας Βλαχέρνας, στο ομώνυμο χωριό, 4 χλμ από την πόλη.

 Εκτός από τους βυζαντινούς και μεταβυζαντινούς ναούς (που βρίσκονται σε πολλά σημεία της πόλης και σε χωριά του νομού), ένα μνημείο που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφτεί κάποιος, είναι το ιστορικό Γεφύρι της πόλης ,γνωστό ακόμη κι εκτός Ελλάδας από τον θρύλο της γυναίκας του πρωτομάστορά του.

     Ε’ Σταθμός; «Της Άρτας το Γεφύρι»

        «Σαρανταπέντε μάστοροι κι εξήντα μαθητάδες, 

γιοφύρι εστεριώνανε στης Άρτας το ποτάμι, 

ολημερίς το χτίζανε, το βράδυ γκρεμιζόταν…»  

      Με αυτά τα λόγια, το σχετικό δημοτικό τραγούδι περιγράφει τη θεμελίωση του πέτρινου γεφυριού που είναι χτισμένο στις όχθες του ποταμού Αράχθου. Οι επιβλητικές διαστάσεις του [7] με την εντυπωσιακή κεντρική καμάρα, δικαιολογούν τη λαϊκή παράδοση που συνδέει το αρχιτεκτονικό κατόριθωμα της στερέωσης του γεφυριού με την ανθρωποθυσία της γυναίκας του πρωτομάστορα. Αν και υπήρξαν προγενέστερες γεφυρώσεις στο ίδιο σημείο του ποταμού (ακόμα και επί Βασ.Πύρρου) η τωρινή μορφή του γεφυριού χρονολογείται από το 1602-1606 μΧ. Την περίοδο 1881-1912, αυτό το γεφύρι αποτελούσε το σύνορο μεταξύ ελεύθερης και τουρκοκρατούμενης Ελλάδας.

    Για μια ολοκληρωμένη γνωριμία με την ιστορία και τις παλαιότερες χρήσεις του γεφυριού, ο επισκέπτης μπορεί να δει -μέσω ψηφιακών εφαρμογών- παλαιές φωτογραφίες, γκραβούρες, σχεδιαγράμματα, του γεφυριού, να διαβάσει και να ακούσει το σχετικό δημοτικό τραγούδι, ή αποσπάσματα της όπερας “Πρωτομάστορας” του κορυφαίου έλληνα μουσουργού Μανώλη Καλομοίρη.

       Σημειώσεις

[1] Ως ιδρυτής της αποικίας αναφέρεται ο Γόργος, νόθος γιος του Κύψελου, τυράννου της Κορίνθου. Η Αμβρακία πήρε το όνομά της από τον Άμβρακα, γιό του Θεσπρωτού, ενώ κατά μία άλλη εκδοχή Αμβρακία ήταν η κόρη του Μελανέα,νγιου του Απόλλωνα και περίφημου τοξότη. Πριν τον ερχομό των Κορινθίων η περιοχή αναφέρεται από αρχαίους συγγραφείς ως «Δρυόπις», αφού ανήκε στην ηπειρωτική φυλή των Δρυόπων.

[2] Το 582 πΧ η Αμβρακία είχε δημοκρατικό πολίτευμα,74 χρόνια πριν τη Δημοκρατία του Κλεισθένη στην Αθήνα

[3] Το 232 π.Χ. οι μεγάλες πόλεις της Ηπείρου ενώνονται πολιτικά σχηματίζοντας το «Κοινό των Ηπειρωτών» (ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ) -τη πρώτη «Ομοσπονδιακή Δημοκρατία» της Ευρώπης- που διαρκεί 64 χρόνια, έως το 168 π.Χ. Σ΄ αυτή τη συνένωση πρωτοστατεί η μητέρα του Μ.Αλεξάνδρου, Μυρτάλη- Ολυμπιάς.

[4] Η πόλη διέθετε ένα από τα τελειότερα πολεοδομικά συστήματα της αρχαιότητας. Η αρχαιολογική έρευνα αποκάλυψε πολλά κτίρια, ναούς, θέατρα, οδούς (όπως η πλάτους 12 μέτρων "Ιερά Οδός", που συνέδεε την Αμβρακία με τον Άμβρακο, το επίνειό της στον Αμβρακικό κόλπο), τάφους με πλούσια κτερίσματα, νομίσματα, χρυσά κοσμήματα κ.ά
[5] Η επωνυμία «Σωτήρας» αναφέρεται στην παράδοση ότι βοήθησε τους κατοίκους να αποτινάξουν την τυραννία του Φάλαικου και να αποκατασταθεί το δημοκρατικό πολίτευμα. Ακόμη, ο θεός έπαυσε τις εμφύλιες διαμάχες και επέβαλε στην πόλη την "ευνομία ".\

[6] Η τοπική Αγία, Θεοδώρα υπήρξε σύζυγος του Μιχαήλ Β' Κομνηνού Δούκα, Δεσπότη της Ηπείρου
[7] Το μήκος του γεφυριού είναι 145 μ., το πλάτος του 3,75 μ.. και έχει 4 ημικυκλικές καμάρες

     Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες από τις πηγές:

Αγγέλη Ανθή (1999)  «Ο ναός του Απόλλωνα και η λατρεία στην Αμβρακία», Βιβλίο του δασκάλου έκδ. ΥΠΠΟ-ΥΠΕΠΘ – Πρόγραμμα «Μελίνα», Αθήνα

Γαρουφαλιάς Πέτρος (1975) Πύρρος, ο βασιλιάς της Ηπείρου, έκδ. Μ/Φ Συλλόγου «Ο Σκουφάς», Άρτα

Γιαννέλος Κώστας (1990) Τα Βυζαντινά μνημεία της Άρτας, έκδ. Δήμου Αρταίων, Άρτα

Γκέτσης Κων/νος (2017)  «Η Άρτα, θα έχει  την τιμητική της!», στο: Η γνώμη (Εβδομαδιαία τοπική εφημερίδα), Πέμπτη 12 Ιανουαρίου 2017 σ. 6

Κοντογιάννη Θεοδώρα  (1999) «Ο ναός του Απόλλωνα και η λατρεία στην Αμβρακία», Βιβλίο του μαθητή, έκδ. ΥΠΠΟ-ΥΠΕΠΘ – Πρόγραμμα «Μελίνα», Αθήνα 

  Πηγές στο Διαδίκτυο

                    http://www.arta.gr/  

                    http://www.diakopes.gr/destinations/ipeiros/arta/?cid=41580

   https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%86%CF%81%CF%84%CE%B1

                    http://www.artainfo.gr

   http://odysseus.culture.gr/h/2/gh251.jsp?obj_id=1827

Τα Μουσικά σύνολα και ο Μαέστρος

      Όταν ένας μουσικός παίζει ένα όργανο ή τραγουδάει μόνος του, λέμε ότι παίζει-τραγουδάει "Solo". Δύο μουσικοί που παίζουν μαζί, αποτελούν την πιο μικρή μουσική ομάδα: το "Duo" ή Duetto (κυρίως στην περίπτωση δύο τραγουδιστών). Τα δύο όργανα μπορεί να είναι ίδια (πχ δύο κιθάρες) ή και διαφορετικά. Αν η μουσική ομάδα αποτελείται από τρία όργανα (ή φωνές), έχουμε ένα Trio  (πχ πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο). Προσθέτοντας ένα ακόμα όργανο, δημιουργούμε το Quartetto: το πιο γνωστό είναι το "κουαρτέτο εγχόρδων", με δύο βιολιά, 1 βιόλα και 1 βιολοντσέλο, χωρίς να αποκλείονται και άλλοι συνδυασμοί, όπως το Τζαζ κουαρτέτο με πιάνο, σαξόφωνο, μπάσο και ντραμς.   Η μουσική παρέα μπορεί να μεγαλώσει, με την προσθήκη ενός πέμπτου οργάνου, σχηματίζοντας το Quintetto.  

     Το πιο μεγάλο μουσικό σύνολο είναι η Συμφωνική Ορχήστρα, την οποία είχαμε γνωρίσει σε παλαιότερες δημοσιεύσεις. Η Συμφωνική Ορχήστρα, έχοντας τόσα πολλά και διαφορετικά όργανα, μπορεί να παίξει μεγάλα μουσικά έργα, με πολύ πλούσιο, γεμάτο ήχο, που εντυπωσιάζει τον ακροατή. Μάλιστα υπάρχουν κάποια μουσικά έργα, που εκτός από ολόκληρη την Συμφωνική Ορχήστρα, χρειάζονται επιπλέον κι άλλο ένα όργανο (πιο σπάνια: δύο έως τρία): είναι τα έργα που ονομάζονται "Κοντσέρτα", στα οποία η Συμφωνική Ορχήστρα κάνει "διάλογο" με αυτό το ξεχωριστό όργανο (πχ. Κοντσέρτο για πιάνο, ή για βιολί και Συμφ.  Ορχήστρα).

      Για να συγχρονιστούν σωστά όλοι οι μουσικοί που παίζουν σε μια τόσο μεγάλη ορχήστρα (μέχρι ογδόντα ή εκατό όργανα!), είναι απαραίτητη η παρουσία ενός ακόμα ανθρώπου: είναι ο Διευθυντής της ορχήστρας, ή Μαέστρος. Με κινήσεις των χεριών του ή με τη βοήθεια μιας "Μπαγκέτας" (=ραβδάκι) στο δεξί χέρι, ο Μαέστρος κατευθύνει όλη την ορχήστρα, δίνει τον σωστό ρυθμό, την κατάλληλη ένταση και τον τρόπο παιξίματος με το συναίσθημα που ταιριάζει στο έργο. Επιπλέον, μέχρι η ορχήστρα να ετοιμαστεί να παρουσιάσει το μουσικό πρόγραμμά της στο κοινό, ο μαέστρος είναι εκείνος που -μέσα από πολλές ώρες πρόβας- θα δείξει στους μουσικούς το πως ακριβώς πρέπει να παιχτεί ένα έργο.     

      Καταλαβαίνουμε, λοιπόν, ότι ο ρόλος του Μαέστρου είναι πάρα πολύ σημαντικός!   

     Καταλαβαίνουμε επίσης ότι για να γίνει κάποιος μαέστρος χρειάζεται να έχει πολύ καλό "μουσικό αυτί", πολύ καλή μνήμη (για να θυμάται όλη τη μουσική που παρουσιάζει) και ικανότητα να προσέχει τι παίζει κάθε όργανο ξεχωριστά, ώστε να κατευθύνει όλη την ορχήστρα. Έτσι, για να βρεθεί κάποιος στο "Πόντιουμ", όπως λέγεται η θέση του μαέστρου στο κέντρο της ορχήστρας (συνήθως πάνω σε ένα μικρό βάθρο) απαιτούνται πολλά χρόνια μουσικών σπουδών. 

      Δεν αποκλείεται, όμως, ο μαέστρος να μην είναι τόσο μεγάλος στην ηλικία. Αρκεί να έχει ειδικό ταλέντο για την πολύ υπεύθυνη θέση που πρέπει να πάρει. Όπως είδαμε παλαιότερα, ο W.A. Mozart είχε εντυπωσιάσει όλους τους ακροατές του, όταν σε πολύ μικρή ηλικία διηύθυνε ορχήστρες που έπαιζαν συμφωνίες και κοντσέρτα που είχε συνθέσει ο ίδιος!    

 Ένα τέτοιο σύγχρονο ταλέντο θα παρακολουθήσουμε τώρα. Ο οκτάχρονος Edward Yudenich διευθύνει την Κρατική Ορχήστρα του Uzbekistan, που παίζει το έργο του  Fr.Liszt "Les Preludes".

     Σχόλια;       

Τα "παιδιά" του Όσκαρ έγιναν 60 χρονών

    Όχι, δεν θα σας παρουσιάσω τα παιδιά κάποιου κυρίου Όσκαρ που γιορτάζουν τα 60α γενέθλιά τους, αλλά κάποια "Παιδιά" που το άκουσμά τους έκανε όλο τον κόσμο να τραγουδά και να χορεύει στο ρυθμό της Ελληνικής μουσικής. 

    Μιλώ για το τραγούδι "Τα παιδιά του Πειραιά", που ακουγόταν στην κινηματογραφική ταινία "Ποτέ την Κυριακή" του Γάλλου σκηνοθέτη Jules Dassin  (Ζυλ   Ντασέν)  με πρωταγωνίστρια τη -συζυγό του- Μελίνα Μερκούρη.    

     Κι ήταν τέτοιες μέρες, εξήντα χρόνια πριν (17 Απριλίου 1961) όταν το τραγούδι αυτό, σε μουσική και στίχους του Μάνου Χατζιδάκι, κέρδιζε το βραβείο Όσκαρ καλύτερου κινηματογραφικού τραγουδιού. 
  Μεγάλη διάκριση για τον συνθέτη και για την ελληνική μουσική γενικότερα!

   Δεν μπορώ να φανταστώ κάποιον που να μην αισθανθεί την ανάγκη να μουρμουρίσει τη μελωδία, ή και να χορέψει, ακούγοντας τη Μελίνα Μερκούρη να αποδίδει με  την χαρακτηριστική φωνή της τα ¨Παιδιά του Πειραιά": 

 Aπ' το παράθυρό μου στέλνω ένα δύο και τρία και τέσσερα φιλιά

που φτάνουν στο λιμάνι ένα και δύο και τρία και τέσσερα πουλιά

Πώς ήθελα να είχα ένα και δύο και τρία και τέσσερα παιδιά

που σαν θα μεγαλώσουν όλα θα γίνουν λεβέντες για χάρη του Πειραιά

Όσο κι αν ψάξω, δεν βρίσκω άλλο λιμάνι, τρελή να με 'χει κάνει, όσο τον Πειραιά 

που όταν βραδιάζει, τραγούδια μ' αραδιάζει και τις πενιές του αλλάζει, γεμίζει από παιδιά

Aπό την πόρτα μου σαν βγω, δεν υπάρχει κανείς που να μην τον αγαπώ

και σαν το βράδυ κοιμηθώ, ξέρω πως, ξέρω πως, πως θα τον ονειρευτώ

Πετράδια βάζω στο λαιμό, και μια χά.. και μια χά..., και μια χάντρα φυλακτό

γιατί τα βράδια καρτερώ, στο λιμάνι σαν βγω κάποιον άγνωστο να βρω.

     Μετά την βράβευσή του, το τραγούδι αυτό, που θεωρείται ως το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα ελληνικής μουσικής, γίνεται ένας πραγματικός μουσικός θρύλος, αφού ηχογραφείται σε πάρα πολλές γλώσσες σε όλο τον κόσμο, συγκαταλέγεται δε στα 10 πιο εμπορικά τραγούδια του 20ού αιώνα! Ακούστε το -για παράδειγμα- από το συγκρότημα "The Chordettes": http://www.youtube.com/watch?v=p57nf-FvVxw. Δείτε περισσότερες λεπτομέρειες και έναν κατάλογο με όλες τις γλώσσες στις οποίες έχει ηχογραφηθεί:
http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%B1_%CE%A0%CE%B1%CE%B9%CE%B4%CE%B9%CE%AC_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%A0%CE%B5%CE%B9%CF%81%CE%B1%CE%B9%CE%AC  

Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων

 Η 18η Απριλίου.έχει καθιερωθεί από την "UNESCO" (τον Οργανισμό των Ηνωμένων Εθνών για την Εκπαίδευση, την Επιστήμη και τον Πολιτισμό: United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization), ως "Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Toποθεσιών" με σκοπό να ευαισθητοποιηθούν όλοι οι πολίτες για την προστασία της "Πολιτιστικής Κληρονομιάς" του τόπου τους (πόλης ή χώρας), αλλά και όλου του κόσμου. 

  Λέγοντας "Πολιτιστική Κληρονομιά" εννοούμε "το σύνολο των μνημείων, κτισμάτων και χώρων που έχουμε "κληρονομήσει" από τις προηγούμενες γενεές και τα οποία έχουν ιστορική, αισθητική, αρχαιολογική, επιστημονική, εθνολογική ή ανθρωπολογική αξία" (http://www.unesco-hellas.gr/gr/3_5_1.htm).

    Με αφορμή αυτή τη μέρα διοργανώνονται σε όλο τον κόσμο εκδηλώσεις, με σκοπό οι πολίτες να γνωρίσουν τα τοπικά, εθνικά και παγκόσμια μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, να καταλάβουν το πόσο σημαντικά είναι αυτά και να πληροφορηθούν τα προβλήματα και τους κινδύνους που διατρέχουν είτε από φυσική φθορά στο πέρασμα του χρόνου, είτε -πολύ χειρότερα- από την ανθρώπινη κακομεταχείριση και μανία καταστροφής!!! Πρέπει να καταλάβουμε πως η προστασία των μνημείων του παρελθόντος είναι κάτι που αφορά όλους μας!. 

     Σε μια προσπάθεια γνωριμίας με αυτά τα πολιτιστικά μνημεία μας,το ελληνικό τμήμα του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), σήμερα έχει "ανοίξει τις πόρτες" των Μουσείων, Μνημείων και αρχαιολογικών χώρων και η είσοδος σ' αυτά είναι ελεύθερη για το κοινό από τις 8 το πρωί ως τις 8 το βράδυ.

    Η χώρα μας, με τη μεγάλη και λαμπρή ιστορία της, κατέχει ένα πολύ μεγάλο αριθμό μνημείων που προέρχονται από όλες τις ιστορικές περιόδους (στον "Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO" περιλαμβάνονται 17 μνημεία και τοποθεσίες από την Ελλάδα) τα οποία -εκτός από ιστορική εθνική σημασία- έχουν και μια σπουδαία "τουριστική δύναμη", αφού τα επισκέπτονται κάθε χρόνο 25 εκατομμύρια αλλοδαποί τουρίστες.