"Τα επτά τελευταία λόγια του Χριστού στον Σταυρό"

     Στη δημοσίευσή μας "Ήχοι της Μεγάλης Εβδομάδας και του Πάσχα" γνωρίσαμε μερικούς από τους ύμνους της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που ψάλλονται κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας. Μην ξεχνούμε όμως πως η Μεγάλη Εβδομάδα και το Άγιο Πάσχα είναι η κορυφαία θρησκευτική γιορτή για τους χριστιανούς όλου του κόσμου: Ορθοδόξους, Καθολικούς και Προτεστάντες (Διαμαρτυρόμενους), που γιορτάζουν καθένας με το δικό του λατρευτικό τρόπο τις μέρες αυτές.
  Εκτός, λοιπόν, από τους βυζαντινούς εκκλησιαστικούς ύμνους, υπάρχουν σημαντικά μουσικά έργα της Δυτικής (Καθολικής ή Προτεσταντικής)  Εκκλησίας που αναφέρονται στα Άγια Πάθη. Πολλά απ΄ αυτά τα έργα είναι γραμμένα για "Συμφωνική ορχήστρα" ή για ¨Εκκλησιαστικό Όργανο" (το οποίο χρησιμοποιείται στη Θεία Λειτουργία).
    Μερικά από τα γνωστότερα έργα θρησκευτικής μουσικής της "Δυτικής" Εκκλησίας που αναφέρονται στη Μεγάλη Εβδομάδα και στα Άγια Πάθη είναι: τo ορατόριo «Ο Χριστός στο όρος των Ελαιών» του L.v.Beethoven,   «Η Μαγδαληνή στα πόδια του Χριστού» του Ant. Caldara,  «Stabat Mater Dolorosa» του G.B.da Pergolesi και «Τα κατά Ματθαίον Πάθη» του J.S. Bach. Αναφέρουμε ακόμα τα έργα των πιο σύγχρονων δημιουργών: "Τα κατά Λουκάν Πάθη" του Πολωνού συνθέτη Krzysztof Penderecki και το "Passio", ένα έργο βαθύτατου θρησκευτικού συναισθήματος που έγραψε ο Εσθονός συνθέτης Arvo Part με αφετηρία "Τα κατά Ιωάννην Πάθη". Ίσως φανεί περίεργο, αλλά ακόμα και καλλιτέχνες της ροκ μουσικής έγραψαν τραγούδια επηρεασμένα από τα γεγονότα της Μεγάλης Εβδομάδας: rocktime.gr , rockyourlife.gr .
     Σήμερα θα σταθούμε σε ένα εξαιρετικό ορχηστρικό έργο της Δυτικής εκκλησιαστικής μουσικής: "Τα  επτά τελευταία λόγια του Χριστού στον Σταυρό" (πρωτότυπος τίτλος:  «Die sieben letzten Worte unseres Erlösers am Kreuze») του  Αυστριακού συνθέτη Joseph Haydn, - grafida.net
   Το έργο (που βασίζεται στις τελευταίες φράσεις του Εσταυρωμένου, όπως αυτές καταγράφονται στα Ευαγγέλια) γράφτηκε σαν ένα σύνολο από επτά "σονάτες", που συμπληρώνονται από μία εισαγωγή και έναν επίλογο, με τίτλο «Σεισμός».

     Ο Haydn το έγραψε το 1786, κατά  παραγγελία του Δον Χοσέ Σάενθ ντε Σανταμαρία, επισκόπου της ισπανικής πόλης Κάδιξ (Cadiz, Andalucia), για να παιχθεί στη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας και παρουσιάστηκε για πρώτη φορά ("πρεμιέρα") στον καθεδρικό ναό του Κάδιξ το μεσημέρι της Μεγάλης Παρασκευής, 6 Απριλίου 1787. Όλος ο ναός ήταν καλυμμένος με μαύρα πανιά και το μοναδικό φως έρχονταν από ένα αναμμένο κερί στο κέντρο του. 

      Για να καταλάβουμε καλύτερα το έργο, προτείνω να διαβάσουμε τα ευαγγελικά αποσπάσματα που παρουσιάζουν "Τα επτά τελευταία λόγια του Χριστού", την ώρα ήταν καρφωμένος πάνω στο Σταυρό: imkby.com,  avalonoftheart.gr
       Tα 9 μέρη του συγκλονιστικού μουσικού έργου του Haydn είναι:
1. Εισαγωγή,
2. Σονάτα Ι : «Pater, dimitte illis, quia nes ciunt, quid faciunt» («Πάτερ, άφες αυτοίς, ου γαρ οίδασι τι ποιούσι»)
3. Σονάτα ΙΙ : «Hodie mecum eris in Paradio» («Σήμερον μετ’ εμού έση εν τω παραδείσω»)
4. Σονάτα ΙΙΙ : «Mulier, ecce filius tuus» («Γύναι, ίδε ο υιός σου»)
5. Σονάτα IV : «Deus meus, Deus meus, utquid dereliquisti me?» («Θεέ μου, Θεέ μου, ινα τί με εγκατέλειπες;»
6. Σονάτα V: «Sitio» («Διψώ»)
7. Σονάτα VI : «Consummatum est» («Τετέλεσται»)

8. Σονάτα VII: «In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum» («Πάτερ, εις χείρας παρατίθεμαι το πνεύμα μου») 

9. Επίλογος: Il Terremoto (Ο Σεισμός)

    Για διευκόλυνσή μας, τα εννέα μέρη στο παρακάτω βίντεο είναι χωρισμένα με κίτρινα σημάδια (έτσι μπορούμε να ακούσουμε ξεχωριστά όποιο κομμάτι θέλουμε), Μην παραλείψετε να ακούσετε τον "Σεισμό".     

      Η συναυλία που παρακολουθούμε δόθηκε το 2009 στο "Oratorio de la Santa Cueva" στο Cadiz, της Andalucia (στο ίδιο μέρος όπου έγινε η πρεμιέρα), για να γιορταστούν τα 200 χρόνια από τον θάνατο του Haydn.  Την ορχήστρα  "Le Concert des Nations" διευθύνει ο Jordi Savall