Στις 18 Μαρτίου 1996, φεύγει από τη ζωή, σε ηλικία 85 ετών, ο σπουδαίοςΈλληνας ποιητής (και ζωγράφος) Οδυσσέας Ελύτης, που τιμήθηκε με Νόμπελ Λογοτεχνίας το 1979 κι ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της «γενιάς του τριάντα» του καλλιτεχνικού χώρου.
Ο Οδυσσέας Αλεπουδέλης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, γεννήθηκε στις 2 Νοεμβρίου 1911 στο Ηράκλειο της Κρήτης, όπου εγκαταστάθηκαν οι -καταγόμενοι από τη Μυτιλήνη- γονείς του. Η οικογένεια, εγκαθίσταται αρχικά στην Αθήνα το 1914, μεταφέροντας εκεί την επιχείρησή τους παραγωγής σαπουνιών και το 1923 (μετά τη φοβερή Μικρασιατική Καταστροφή) ταξιδεύουν σε διάφορα ευρωπαϊκά κράτη (Ιταλία, Ελβετία, Γερμανία, Γιουγκοσλαβία). Εκεί, ο νεαρός Οδυσσέας γνωρίζεται με σπουδαίους λογοτέχνες της εποχής και αρχίζει να γράφει τα πρώτα του ποιήματα, τα οποία δημοσιεύει σε περιοδικά, χρησιμοποιώντας ψευδώνυμο. Στον κύκλο των γνωριμιών, κατά την επιστροφή του στην Ελλάδα, προστίθενται πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων και των Τεχνών: οι ποιητές Νίκος Γκάτσος ο ποιητής και εκδότης Νίκος Καρύδης,οι ζωγράφοι Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας και Γιάννης Μόραλης, Το 1930 ξεκινά νομικές σπουδές στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, τις οποίες αργότερα διακόπτει λόγω στράτευσής του.
Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940) επιστρατεύεται και ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Ελύτης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Οι κακουχίες του πολέμου τον φέρνουν να νοσηλεύεται ετοιμοθάνατος στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων κι από εκεί στην Αθήνα, διαφεύγοντας τον κίνδυνο.
Στη Γερμανο-κρατούμενη Ελλάδα, καθώς αναρρώνει συνεχίζει να γράφει: ποιητικές συλλογές "Ήλιος ο Πρώτος", "Άξιον Εστί" (Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας). Το 1948 εγκαθίσταται στο Παρίσι κι έρχεται σε επαφή με μεγάλα ονόματα της Λογοτεχνίας και Ζωγραφικής (Μπρετόν, Ελιάρ, Τζαρά, Καμί, Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ) Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εκδίδει και κυκλοφορεί το 1959 το "Άξιον Εστί", το οποίο μελοποιείται από τον μεγάλο συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, το 1964.
Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου (28 Οκτωβρίου 1940) επιστρατεύεται και ο έφεδρος ανθυπολοχαγός Ελύτης βρίσκεται στην πρώτη γραμμή, στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Οι κακουχίες του πολέμου τον φέρνουν να νοσηλεύεται ετοιμοθάνατος στο Νοσοκομείο Ιωαννίνων κι από εκεί στην Αθήνα, διαφεύγοντας τον κίνδυνο.
Στη Γερμανο-κρατούμενη Ελλάδα, καθώς αναρρώνει συνεχίζει να γράφει: ποιητικές συλλογές "Ήλιος ο Πρώτος", "Άξιον Εστί" (Άσμα ηρωικό και πένθιμο για τον χαμένο ανθυπολοχαγό της Αλβανίας). Το 1948 εγκαθίσταται στο Παρίσι κι έρχεται σε επαφή με μεγάλα ονόματα της Λογοτεχνίας και Ζωγραφικής (Μπρετόν, Ελιάρ, Τζαρά, Καμί, Πικάσο, Ματίς, Σαγκάλ) Επιστρέφοντας στην Ελλάδα, εκδίδει και κυκλοφορεί το 1959 το "Άξιον Εστί", το οποίο μελοποιείται από τον μεγάλο συνθέτη Μίκη Θεοδωράκη, το 1964.
Η μεγάλη στιγμή της παγκόσμιας αναγνώρισης του ποιητή φτάνει το 1979, όταν η "Σουηδική Ακαδημία Επιστημών" του απονέμει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο παραλαμβάνει στις 10 Δεκεμβρίου από τον βασιλιά της χώρας Κάρολο Γουσταύο (φωτ).Ακολουθούν πολλές άλλες διακρίσεις και ξεχωριστές τιμές για το έργο του, που μεταφράζεται σε πολλές γλώσσες.
Ανάμεσα στις ποιητικές συλλογές που έχει εκδώσει, αναφέρουμε τα: "Προσανατολισμοί" (1939), Ήλιος ο Πρώτος (1943), "Άξιον Εστί"(1959), "Έξι και μία τύψεις για τον ουρανό" (1960), "Ο Ήλιος ο Ηλιάτορας" (1971), "Μονόγραμμα" (1972), "Τα Ρω του Έρωτα" (1972), "Μαρία Νεφέλη" (1978) κ.ά
Από τα ποιήματά του, πολλά έχουν μελοποιηθεί από τους σπουδαιότερους συνθέτες μας:
Ας ακούσουμε "Το Θαλασσινό Τριφύλλι", "Ντούκου ντούκου μηχανάκι" και "Τα Τζιτζίκια" σε μουσική Λίνου Κόκοτου (1972)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου