Σταύρος Ξαρχάκος: τον θυμόμαστε και τον αγαπάμε

 Στα μάτια παίζει τ` άστρο της αυγής ο ήλιος πλένει τ` όνειρο της γης

πλατύ ποτάμι η αγάπη και βαθύ κουράστηκε και πάει να κοιμηθεί

Για ποιο ταξίδι κίνησες να πας; να με θυμάσαι και να μ` αγαπάς

σου κλέβει η ανατολή μικρό φιλί

Στα χείλη καίει πικρό μικρό φιλί ποιο μακρινό ταξίδι σε καλεί

θα φύγεις ξένε, άσπρα τα πανιά  παραμονεύει η λησμονιά

Για ποιο ταξίδι κίνησες να πας να με θυμάσαι και να μ` αγαπάς
σου κλέβει η ανατολή μικρό φιλί.

      Το παραπάνω ποίημα του Βαγγέλη Γκούφα, είναι ένα από τα πολλά που έγραψε και μας κάνουν να αγαπάμε και να θυμόμαστε πάντα τόσο τον ίδιο, όσο και τον συνθέτη Σταύρο Ξαρχάκο που το μελοποίησε. Ειδικά για τον δεύτερο, μας δίνει σήμερα την ευκαιρία να του ευχηθούμε χρόνια πολλά για τα γενέθλιά του. 

 

    Ο Σταύρος Ξαρχάκος αποτελεί έναν από τους "στυλοβάτες" της έντεχνης και λαϊκής μουσικής μας, μαζί με τον Μίκη Θεοδωράκη και τον Μάνο Χατζιδάκι, αφού ό,τι έχει να αναδείξει η ελληνική μουσική σήμερα, το χρωστάει στο έργο τους. 

     Έχοντας καταγωγή από την Μάνη, γεννήθηκε στις 14 Μαρτίου 1939 στην Αθήνα. Σπούδασε στο Ωδείο Αθηνών και συνέχισε τις σπουδές του στο Παρίσι με την Nadia Boulanger (1967) και στην σχολή Julliard School of Music της Νέας Υόρκης με τον David Diamond. Οι πολύ καλές μουσικές σπουδές του, τον άνοιξαν το δρόμο να ασχοληθεί με την "σοβαρή" έντεχνη (κλασική) μουσική, όμως η επαφή του με τη λαϊκή  μουσική, τον οδήγησε  να αφοσιωθεί σ΄αυτήν και να μας αφήσει μερικά από τα ωραιότερα δείγματά της.

   Από πολύ νωρίς έγραψε μουσική και τραγούδια για το θέατρο (Το Πάρτυ-1961, Τα κόκκινα φανάρια-1961)και τον κινηματογράφο (Ταξίδι-1962, Κόκκινα φανάρια-1963), Τρίτος δρόμος-1963, Λόλα-1964),  Εκεί ακούστηκαν οι πρώτες του μεγάλες επιτυχίες: «Άπονη ζωή», «Φτωχολογιά», «Τα δάκρυά μου είναι καυτά», «Όνειρο δεμένο» και «Χάθηκε το φεγγάρι». 

    Την ίδια εποχή γράφει ακόμη τα τραγούδια: Σαββατόβραδο στην Καισαριανή, Βάλε κι άλλο πιάτο στο τραπέζι, Τα τρένα που φύγαν, Τι έχει και κλαίει το παιδί, Υπομονή, Μάτια βουρκωμένα, Άσπρη μέρα και για μας, Στου Όθωνα τα χρόνια, κ.ά. Τα περισσότερα απ΄αυτά τα τραγούδια ήταν σε στίχους Λευτέρη Παπαδόπουλου και ερμηνεύτηκαν από τον Γρηγόρη Μπιθικώτση, τη Βίκυ Μοσχολιού  αλλά και τους ηθοποιούς Αλίκη Βουγιουκλάκη και Δημήτρη Παπαμιχαήλ.

     Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του ’70 συνεχίζει να γράφει μουσική για το θέατρο (Το μεγάλο μας τσίρκο-1973 Πειρασμός, Κόκκινα τριαντάφυλλα για μένα. Κομέντια), τον κινηματογράφο (Κορίτσια στον ήλιο-1968, Γυμνοί στο δρόμο-1969) και την τηλεόραση (Έμποροι των εθνών-1973 - τραγούδι των τίτλων: Ήτανε μια φορά) Αργότερα (1983) γράφει τη μουσική για τη σπουδαία κινηματογραφική ταινία του Κώστα Φέρρη Ρεμπέτικο.

   Δεν παύει όμως να παρουσιάζει σημαντικές δισκογραφικές δουλειές, εκτός θεάτρου και κινηματογράφου, όπως: Χρώματα, 6+6, Θρήνος για τον Ιγνάθιο Σάντσιεθ Μεχίας (σε στίχους Φρ. Γκ. Λόρκα), Διόνυσε καλοκαίρι μας, Νυν και αεί, Συμφωνία της Γιάλτας κ.ά. 

    Έχει βραβευτεί πολλές φορές σε κινηματογραφικά και μουσικά φεστιβάλ, όπως το Διεθνές Κινηματογραφικό Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Το 1995 ανέλαβε την καλλιτεχνική διεύθυνση της «Κρατικής Ορχήστρας Ελληνικής Μουσικής». 

     Ασχολήθηκε ακόμη με την πολιτική ζωή (διετέλεσε Δημοτικός Σύμβουλος στο Δήμο Αθηναίων και Αντιδήμαρχος Πολιτιστικών Θεμάτων,  Βουλευτής Α' Αθηνών και Ευρωβουλευτής από το 2000 έως το 2004).

    Κύριε Σταύρο Ξαρχάκο: Ευτυχισμένα γενέθλια! Σας θυμόμαστε και σας αγαπάμε! Κι ακόμη, σας ευγνωμονούμε για την πλούσια μουσική κληρονομιά που αφήσατε στην Ελλάδα!